Nu al bijna een jaar geleden maakte ik een treinreis van Brussel naar Skopje in Macedonie...
Einddoel van de reis was Bitola (waarvoor ik de bus nam).
Hieronder de indrukwekkende verzameling tickets (met dank aan het competente agentschap Schöneberg in Berlijn) :
Overzicht van de genomen treinen :
En hier het reisverslag.
dinsdag 24 mei 2011
De laatste werkdag voor mijn loopbaanonderbreking stopt om 15u... En reeds rond 17u15 sta ik met mijn valies in het Brusselse Zuidstation. De overgang is wat bruusk maar ik ben er helemaal klaar voor.
De Thalys is overvol, ik stap dan maar in aan de bar en trakteer mezelf op een drankje om het begin van mijn loopbaanonderbreking te vieren... Onder het genot van een peperduur bekertje witte wijn sta ik tot in Liège met mijn neus tegen het raam (toch jammer dat het raam horizontaal verdeeld is...)
Na Liège dan toch naar mijn plaats en gebruik gemaakt van Thalysnet om nog een paar mails te versturen. Doe ik nooit meer, 6,50€ voor een connectie die meer wegvalt dan wat anders. Naar mijn gevoel waren we dan ook veel te snel in Köln (hoewel toch 10 minuten vertraagd).
Eerst naar mijn favoriete boekenwinkel, Ludwig.
Sinds mijn laatste bezoek werd de spoorwegliteratuur-afdeling verhuisd en ze is nu nog groter geworden. Jammer dat ik geen tijd heb om uitgebreid rond te neuzen.
Langs de Pizza-hut naar perron 7 waar mijn nachttrein naar Wien om 20u05 vertrekt.Bij vertrek deel ik mijn Vierer-abteil met twee andere reizigers. Enerzijds een Engelse jongeman die de hele reis met hoofdtelefoon opgezeten heeft en films keek op zijn laptop... en tegelijkertijd mijnenveger spelen. Bij iedere stop van de trein klonk dan ook vrij luid het geklik van zijn muispad. Op een bepaald moment deed hij een erg stinkend potje open dat zijn avondmaal bleek te bevatten.
Anderzijds een jonge verpleegster uit Wien, op de terugreis van bij haar familie in Köln. Erg spraakzaam, ik ken al snel heel haar levensverhaal waarna ze de verdere reis aan haar GSM doorbrengt en erg lange gesprekken per SMS voert.
Kort na Koblenz komt de Betreuer ons slecht nieuws melden : de spoorweg tussen Nürnberg en Linz is afgesloten en de trein zal vanaf Nürnberg moeten rondrijden over München. 2 à 3u vertraging worden in het vooruitzicht gesteld. Triestig hoe onbekommerd de spoorwegen nog steeds naar hartelust treinen enorme vertragingen doen oplopen omwille van geplande werken zonder de reizigers op voorhand te verwittigen.
Van alle reizigers op de trein ben ik vermoedelijk de meest geïmpacteerde... Ik zal morgen niet meer in Novi Sad geraken en moet beginnen nadenken over een alternatieve "stopover" op mijn reis naar Macedonië.
In Mainz komt er een vijftiger bij in ons compartiment. Hij zou normaalgezien vanavond met het vliegtuig van Frankfurt naar Wien gevlogen zijn maar omdat zijn vergadering uitliep heeft hij dat vliegtuig laten gaan en last-minute de nachttrein geboekt. Hij is begrijpelijkerwijze dubbel ontstemd als hij hoort over de vertraging die we zullen oplopen... Weer een klant die de spoorwegen nu voorgoed kwijt is.Lange halte in Frankfurt... die door onze Betreuer gebruikt wordt om een massa broodjes te gaan kopen in het station. Normaalgezien krijgt hij zijn vers brood voor de ontbijten bij de doorkomst van onze trein in Schärding... maar vermits we daar nu niet langs zullen rijden is er deze alternatieve oplossing.
Tot mijn verwondering komen er terwijl we in Frankfurt stilstaan meerdere bedelaars door de trein.
Na Frankfurt val ik vrij makkelijk in slaap...
woensdag 25 mei 2011
...en ik blijf in bed liggen tot kort voor Wels (rond 9h). Al bij al goed geslapen, weinig gemerkt van de lange stilstand in Nürnberg.
De zo ijverig gehaalde broodjes uit Frankfurt zijn helaas niet al te vers, ik eet er dan ook niet echt van... De koffie (Nescafe) is wel drinkbaar.
Om 11u05 bereiken we dan eindelijk Wien Westbahnhof, badend in de zon.
Via de verpleegster uit mijn compartiment wist ik al dat er net als in Belgie ook in Oostenrijk al wekenlang ongewoon zonnig weer was.Afscheid van de vriendelijke - zij het beetje dommige - ligwagenbegeleider... die me nog meegaf dat hij morgen naar Rome vertrekt en dat het op die trein vol zit met vreselijk vervelende, vuile reizigers uit het zuiden van Italië... velen van hen Lampedusa-Tunesiers... Of dat echt waar was ?
Wat ik eigenlijk al wist wordt me in het Reisezentrum nog eens bevestigd. De volgende verbinding met Novi Sad is de nachttrein van vanavond. Hoe creatief ik ook probeerde te zijn met alternatieve treinen en reiswegen, de laatste trein die vanuit Hongarije vandaag nog de Servische grens overgaat is onmogelijk nog te halen.
Ik beslis om door te reizen tot Kelebia, de Hongaarse kant van de grens Hongarije-Servie... tevens de plaats tot waar mijn tickets "zuggebunden" zijn. Na telefonische hulp uit Belgie heb ik ook het telefoonnummer en adres van en restaurant-guesthouse daar waar ik zal kunnen overnachten.
Verderzetting van de reis met de Railjet naar Budapest (die van 2u later als voorzien). Met de reputatie van de MAVia in het achterhoofd vraag ik in het Reisezentrum om een iets officieler document met de bevestiging van mijn vertraging. Ik krijg ook een fahrgastrechten-formulier toegestopt dat me toelaat 50% van de ticketprijs terug te vorderen omwille van de vertraging...Rustige rit in de railjet... in tegenstelling tot velen vind ik de railjet best ok en de zetels zeker comfortabel genoeg. Ik erger me alleen aan de ellenlange aankondigingen. Het landschap tussen Wien en Budapest is vrij onspectaculair, ik haal nog wat slaap in.
In de zitgroep naast me zit een Oekraïnse of Russische dame het levend bewijs te zijn van de schoonheid van de Slavische vrouw...
In Keleti zoals gebruikelijk een hoop taxichauffeurs op het perron... Wanneer gaan ze die praktijken hier nu eindelijk verbieden... (terwijl het perron nota bene afgesloten is voor niet-reizigers). Geen geldautomaat in het station (nog altijd niet), ik loop dus tevoet in de richting van het metrostation Blajza Luiza Ter in de hoop er één tegen te komen... Dit lukt uiteindelijk bij de K&H-bank, zusje van onze KBC...
Vlotte metrorit naar Kobanya Kispest... De standaardzinnetjes die omgeroepen worden bij aankomst en vertrek uit de stations blijven een raadsel voor me...
Kobanya Kispest, totaal vervallen station... hoewel het hoogstens uit de jaren '70 kan dateren... maar volop in verbouwing.
Ik vind in goede orde mijn S796-trein met bestemming Kelebia, ritje van drie uur door de zonovergoten puszta. Door de open ramen komen geregeld wolkjes zaadpluizen van paardebloemen binnengewaaid. Erg veel onbewaakte overwegen onderweg, de machinist toetert dat het een lieve lust is...
Tegenover mij komt een oud koppel zitten die elkaar erg graag zien... maar die me gedurende de hele rit erg wantrouwig bekijken. Althans dat dacht ik ... toen ze in Kisköros uitstapten zeiden ze vriendelijk "goodbye" 
Ik telefoneer naar Kelebia (hoe regelden we dit allemaal toen er nog geen GSM was ? Moeilijk voor te stellen...) en kom te weten dat mijn slaapgelegenheid helaas niet meer bestaat... Dus bel ik opnieuw mijn hulplijn in België... en valt de beslissing om te overnachten in Kiskunhalas.Sommige stations zijn nauwelijks herkenbaar als station... Dat heb ik eerder vooral tijdens reizen op een Persoane-trein in Roemenie meegemaakt... Op- en afstappende reizigers strompelen er door de ballast.
Na Kisköros wordt het buiten nog wat interessanter. Ik zie een paar ooievaars op hun nest, een paar watervogels boven moerasland... en we rijden langs erg veel wijngaarden.
Aankomst in Kiskunhalas rond 18u30.
Hoewel dit toch een overstapstation is (o.a. voor een zijlijn naar Szeged)... zijn de perrons supersmal en niet verhoogd... Als bejaarde moet de trein nemen toch erg lastig zoniet onmogelijk zijn.
Eerst maak ik foto's van zowat alle kaarten en vertrektabellen die in het station hangen, kwestie van het vervolg van mijn reis wat te kunnen plannen moest internet vanavond geen uitkomst brengen. Het stationspersoneel vindt mijn gedrag erg boeiend...Dan neem ik een taxi naar het hotel, dat ligt 3 à 4 km van het station. Uiteraard wordt aanvankelijk de meter niet aangezet. Dus vraag ik hoeveel het gaat kosten... en de chauffeur antwoordt 700 HUF,... precies het bedrag dat het hotel me had vooropgesteld.
Eerlijke taxichauffeurs... ze zijn zeldzaam maar ze bestaan nog.
Ik vraag hem direct zijn telefoonnummer zodat ik hem morgen kan bellen om me terug naar het station te brengen.
Kamer 201 in hotel Csipke is niet echt up to date meer maar lijkt proper (één enkel niet nader geïdentificeerd keverachtig insect dat me 's nachts verraste niet te na gesproken).
Naar het restaurant. De griekse sla en de kip met gebakken groenten en puree (specialiteit van het huis), overgoten met Soproni pils smaken overheerlijk (is dan ook mijn eerste deftige maaltijd sinds enkele dagen...). Ondanks onheilspellende EHEC-nieuwtjes eet ik ook alle komkommer op 
Rond 21u30 ben ik terug op mijn kamer en dankzij Wifi kan ik uitgebreid mijn reis tot Beograd herplannen. Ik zal pas morgenmiddag verder reizen en kijk uit naar lang uitslapen.
Naarmate de nacht invalt wordt het duidelijk hoeveel kikkers er rond het hotel leven. Fijn geluid.
donderdag 26 mei
Pas 6u40 is het als ik gewekt word door een doffe tik tegen mijn raam. Waar dat vandaan kwam ?
Echt slapen lukt daarna niet meer, heb het nochtans nodig na de voorbije weken van korte nachten.
Om 9u30 begeef ik me naar het ontbijtbuffet... daar is zo ongeveer alles opgegeten of door elkaar gegooid, ik beperk me tot een appel en wat koekjes... en een dubbele espresso.
"Mijn" taxichauffeur is stipt op de afspraak en brengt me naar het station. Op de autoradio is er net het middagnieuws... en moet ik voor de zoveelste keer in mijn leven besluiten dat ik van Hongaars nooit veel zal begrijpen.
Kiskunhalas doet me wat denken aan het stadje Dupnitsa dat ik niet zo lang geleden in Bulgarije bezocht... niet mooi... maar wel interessant door de nog goed zichtbare socialistische architectuur en stadsplanning.
Ticketje naar Kelebia gekocht en dan mijn laatste forints gespendeerd aan flesjes water in de stations-ETTEREM.
De trein "Ivo Andric" Budapest-Beograd komt stipt op tijd. Achteraan hangen enkele Tsjechische wagons die slechts tot Kelebia meerijden... Hoe die hier in Hongarije terechtkomen ?Zelf neem ik plaats vooraan in de trein in (naar mijn smaak) mooi ingerichte Hongaarse wagons met bvb. tapijt aan het plafond...
Zowat iedereen ligt te slapen...
...behalve een groepje Vlaamse onderwijzers die erg enthousiast zitten te praten. Zodra er verderop in de wagon een zitgroep vrijkomt verhuis ik... ook al is het leuk gesprekken af te luisteren...De heren van de MAVia houden niet erg van combinaties van binnenlandse en internationale tickets op internationale treinen... Als de controleur langskomt hoop ik dan ook dat hij denkt dat ik al gecontroleerd ben... en dat lukt. Een eventueel lastige discussie wordt hiermee vermeden en ik bereik veilig Kelebia.
Ik zit aandachtig aan het raam tussen Kelebia en Subotica... en zie geen verschil tussen Hongarije en Vojvodina... Niet in landschap, niet in bouwstijl,... en eigenlijk ook niet in taal (overal tweetalige borden). Gewoon Hongaren aan de verkeerde kant van de grens dus ? Zo lijkt het toch maar ik weet er eigenlijk te weinig van.Mijn plannetje om mijn ticket van Novi Sad naar Beograd snel snel tijdens onze stop in Subotica te kopen mislukt... Het grootste deel van de 20 minuten stoptijd wordt een eindje voor het station doorgebracht voor de douanecontrole. De echte stop in Subotica duurt nauwelijks 2 minuten. Bovendien is het een veel kleiner station dan ik dacht, ben niet eens zeker of ik er wel had kunnen geld wisselen. De controleur tot wie ik me dan wend zegt dat dat allemaal geen probleem is... aan het loket of bij hem dat is allemaal hetzelfde... (later zou blijken van niet).
Op één van de rangeersporen staat nog één van de NMBS-rijtuigen die JZ ooit overnam, compleet met de oude "niet rooken"-bordjes. Ik denk niet dat hij nog in dienst was.
Met een sukkelgangetje rijdt de trein door de vlakten van Vojvodina... Ik heb er vrede mee en kijk naar de vele klaprozen.
De controleur komt langs en knipt mijn tickets tot Novi Sad... Ik dacht dat hij me nu een ticket Novi Sad-Beograd zou verkopen maar dat doet hij niet... Dat doen we na Novi Sad wel zegt hij...
Is hij misschien niet zeker dat we Novi Sad überhaupt halen ? Het zou kunnen... Er is namelijk nog een kleine verrassing... Tussen Backa Topola en Vrbas wordt er aan de sporen gewerkt en moeten we overstappen op een bus...
In Backa Topola werd vannacht ook de nachttrein Wien-Beograd(-Sofija) tot staan gebracht... Goed dat ik die niet genomen heb... Arme gebruikers (en betalers) van slaapcomfort... Om 4u uit bed gesleurd om in een bus te worden geduwd.
Bepaald ongeduldige chauffeur, echt veilig voel ik me niet tijdens de rit...Ik zal maar denken dat zijn gedrag met het minimaliseren van vertraging te maken heeft.
Rond 16u komen we dan in Vrbas aan waar we weer op de trein stappen.
Helaas geen mooie Hongaarse wagon met tapijten aan het plafond maar oude wrakken van ZS, goed heet gestookt door een paar uur stilstand in de zon.
Het landschap begint me te vervelen, ik begin uit te kijken naar mijn aankomst in Beograd.
Voor de oversteek van de Donau in Novi Sad gebruiken de trein en de auto's dezelfde brug... Iedere passage van een trein veroorzaakt dan ook een kleine file... Ook zijn er tussen Novi Sad en Beograd nog lange stukken enkelspoor, er is hier nog wel wat werk aan de winkel als dit ooit performante lijnen moeten worden.Verder onderweg komt dan inderdaad de controleur... Hij verkoopt me een ticket voor 476 Dinar... (ipv. de 288 die het me in het station zou gekost hebben)... Er is dus toch een soort toeslag voor de aankoop op de trein. Ik betaal hem met 5 EUR en dat schijnt te volstaan (mag ook wel denk ik)...
Doordat er later in Stara Pazova een soort supercontroleur opstapte (een controleur van de controleur) ben ik voor deze ene keer 100% zeker dat de controleur het eerlijk gespeeld heeft...
Bij het naderen van Beograd merk ik dat Novi Beograd het armste en rijkste Beograd verenigt... Ten zuiden van de spoorlijn bidonvilles vlakbij de stortplaatsen, ten noorden nieuwe industrieparken met de modernste gebouwen en bedrijven als Roche en Tetrapak...
Erg opvallend is de toren van Zepter :
Uiteindelijk zullen we met bijna een uur vertraging in Beograd aankomen (18u40), blij dat ik er ben.
Mijn trein naar Skopje staat al klaar aan het perron, ik ga even mijn slaapwagen bekijken... en weet dus nu al dat het een oud wrak is...Had beter niet gekeken... Erg veel zwerfhonden hebben hun domicilie in het station.
Met valies en al beklim ik de heuvel naar het centrum van de stad. Geldautomaat is deze keer wel snel gevonden. De eerste wilde alleen maar VISA-kaarten, maar de tweede, van de Societe Générale Srbije aanvaardde mijn kaart wel.
Het verkeer in de buurt van het station is verstikkend en de voetgangers worden echt aan hun lot overgelaten. Groot gebrek aan verkeerslichten en zebrapaden.
Kort wandelingetje door de markt... Een oudere man spreekt me aan en zegt me iets over 3000 zelfmoorden die ieder jaar in Belgie plaatsvinden en over katastrofale politiekers... Ben niet zeker of ik het goed begrepen heb.
Uiteindelijk beland ik op Kneza Mihaila, de sjiekste straat. Hier laat ik me uiteindelijk vallen op een terras... waar ik een Caipirinha drink en een pizza eet... dit alles voor geen geld en met zicht op de catwalk die deze straat toch echt wel is... Dichtbij Trg Republiky staan er een vijftigtal mannen van de oproerpolitie paraat... Enkele dagen later zou ik begrijpen waarom : Mladic was opgepakt.
Na de pizza wandel ik vlot terug naar het station en koop het ticket Beograd-Presevo dat ik nog nodig had... Wel een moeilijke bevalling... eerst wilde ze me geen ticket verkopen omdat er geen eerste klas wagons waren... Dan maakte ze drie tickets ipv.één... Geen idee hoe ze daarbij kwam (met mijn Single-reservatie in haar hand)
Nog wat shopping voor water, chips en bier en dan naar de trein.
De slaapwagen was wat ik er al van verwachtte... een oud vuil kot net zoals ik in 2008 tussen Ljubljana en Beograd had... Tja... voor die prijs (hoewel, 40 eur) zullen we maar niet teveel zeuren zeker ? Het beddegoed ziet er alleszins proper uit... en het licht werkt. Dat laatste schijnt de slaapwagenconducteur te verbazen... en inderdaad... ik loop nog even het perron op en merk dat enkele van mijn buren in het pikdonker zitten.
Ik breng een uurtje door gezeten op de lavabo en geniet van het nachtelijke landschap en mijn pivo.
Vlak voor het inslapen hoop ik op een grote vertraging bij aankomst in Skopje.Het raam laat ik de hele nacht openstaan, de frisse lucht is welkom en het wielgeratel klinkt als muziek in mijn oren.
Vrijdag 27 mei
Behalve een korte onderbreking bij onze lange stilstand in Nis slaap ik vrij goed door. Ik word wakker kort voor Presevo.
Bij het invallend daglicht wordt pas echt duidelijk hoe onderkomen en slecht onderhouden en vuil deze slaapwagen en dit compartiment is.
Douanecontrole in Presevo en Tabanovci verloopt erg vlot... Ik geef mijn paspoort vanuit bed. Tot mijn spijt krijg ik geen stempeltjes.
In Tabanovci krijg ik een kaartje dat ik moet invullen met mijn paspoortgegevens... Ik begrijp niet goed waar het voor dient. De Macedonische douanier stopt het gewoon in zijn jaszak.
Geen enkel document verwijst hier naar de door de Grieken geëiste benaming FYROM, alle documenten hebben de titel Republic of Macedonia.
Ik slaap nog wat maar wordt er al snel weer uit gehaald omdat we in Skopje aankomen. Helaas slechts een halfuurtje vertraging opgelopen.
Ook al is Skopje ondertussen het eindstation van deze nachttrein : de naam is nog steeds Hellas Express.
Het station is desolaat. Een compleet overgedimensioneerde vervallen betonkolos zonder veel leven. Er zijn dan ook geen treinen meer tot de middag.
Uiteraard ook hier veel bereidwillige taxichauffeurs... Naar Bitola kan ik eventueel voor 55 EUR... Maar ik ga uiteraard naar het busstation.Daar is veel meer leven als in het treinstation. Er vertrekken bussen naar overal in Macedonie en Europa.
Om 9u is er een bus naar Bitola, ik breng de wachttijd door in een koffiebar.
De rit naar Bitola zal ongeveer 3,5 uur duren. Het eerste stuk loopt over een vrij goed onderhouden autosnelweg... die tussen Skopje en Veles splitst in twee aparte wegvakken om door een smalle vallei te raken. Speciaal.Op de wegwijzers staat Athene al aangegeven, nog 731 km...
Korte halte in een wegrestaurant dat overduidelijk leeft van de passage van bussen.
Een verfrissende regenbui heet me welkom in Bitola. Twee jeugdigen zijn trots dat ze hun schoolse Engels kunnen bovenhalen om me uit te leggen hoe ik dwars door het park op een kwartiertje naar het centrum van Bitola moet wandelen. Hieronder nog een foto van mijn eerste avond daar.
