Menig treinliefhebber heeft ongetwijfeld reikhalzend uitgekeken naar deze allesbehalve doordeweekse donderdag, die door TreinTramBus ingevuld wordt met een unieke excursie naar de Centrale Werkplaatsen in Mechelen. In normale omstandigheden genieten alleen nog de laatstejaars van een aantal technische richtingen – potentiële toekomstige werknemers – het voorrecht om hier tijdens de werkuren rondgeleid te worden, maar voor onze bond wordt vandaag een zeldzame uitzondering gemaakt. Enfin, voor een beperkt gezelschap dan toch, want kennelijk overtrof de interesse het toegelaten bezoekersaantal spectaculair. Gelukkig wisten wij ons toch bij de vijftig uitverkorenen voor deze excursie te scharen. Als daar dan ook nog een bezoek aan de treinsimulator en een paar levensechte ritten aan gekoppeld worden, dan kan deze dag echt niet meer stuk. De collegerooster ziet er dus voor één keertje als volgt uit:
2931 Bilzen 10:03 – Antwerpen-Berchem 11:24
2833 Antwerpen-Berchem 11:30 – Mechelen 12:03
6388 Mechelen 17:43 – Brussel-Noord 18:06
8308 Brussel-Noord 18:14 – Bilzen 19:21
Iedere pendelaar wiens lot afhangt van een risicovolle aansluiting, heeft er zichzelf de laatste jaren wel eens op betrapt: een schietgebedje, alsof de grillen van een door leedvermaak gevoede godheid het scenario van iedere treinreis zouden uittekenen. Als dat inderdaad zo is, dan zit diens humeur vandaag best snor, zoals later zal blijken, maar verwijt ik hem wel een navrant gebrek aan inspiratie: een tweede verkeerde biljetstempel in evenveel weken. Van een déjà vu gesproken! Geen kleine vergetelheid ditmaal, want de TBG van IR c 2931 heeft zijn kniptang niet meer geüpdatet sinds gisterenochtend, toen hij blijkbaar de eerste rit van Leuven naar Sint-Niklaas in goede banen leidde. In een behoorlijk bezette AM B 420 lijkt het voor de rest een perfecte rit te worden, maar tijdens de laatste kilometers krijgen we vermoedelijk de licht vertraagde stoptrein uit Herentals in het vizier. Vanaf Y. Drabstraat resulteert dat in dubbel geel, waardoor we een dikke minuut te laat in Antwerpen-Berchem arriveren.
We volgen dus niet de aangerekende reisweg, die via Leuven loopt, want er zijn verschillende afwijkende routes denkbaar die ons sneller naar Mechelen voeren. Het meest opmerkelijke alternatief omvat zelfs IR b 2833, die nog het best als een veredelde stoptrein omschreven kan worden. Dat het aangewezen is om hem ook als dusdanig aan te kondigen, bewijst het aantal reizigers dat ons onbedoeld gezelschap houdt in AM Q 805 en zo met een verrassend lang ritje over lijn 27 geconfronteerd wordt. Storend lang zelfs, want alleen al tussen Antwerpen en Mechelen omvat de dienstregeling zeker vier reserveminuten. We zien de vervangingswerkzaamheden aan de Netebruggen in Duffel, die het spoor in de toekomst zullen rechttrekken om de maximumsnelheid te verhogen. Hoeft het gezegd dat we Mechelen ruim op tijd bereiken?
De excursie vat aan met een kopje koffie en een presentatie over de algemene werking van de Centrale Werkplaatsen, die huisvesten op een 33 ha groot domein achter het station. Kort samengevat houden de ruim 1300 werknemers zich bezig met het onderhoud en de renovatie van materieel uit de reizigersdienst. Het betreft enkel rijtuigen en motorstellen, want de locomotieven worden onder handen genomen in Salzinnes. We krijgen een overzicht van welke activiteiten zelf uitgevoerd worden, dan wel uitbesteed. De werkzaamheden zijn verdeeld over verschillende hallen, naargelang het type activiteit. Het materieel wordt gedurende het verblijf in de CW op een speciaal onderstel geplaatst, waarmee het dan doorheen het hele proces wordt geschoven.
Nadat de veiligheidsschoenen gepast zijn en de fluovestjes aangehesen, zijn we toe aan het praktijkgedeelte. We bekijken onder meer het onderhoud van het interieur, het aanbrengen van de livrei, de inbouw van de nodige elektronica en het bijschaven van de wielassen, met telkens een verhelderend woordje uitleg erbij. Bijzondere aandacht gaat uit naar het veiligheidssysteem TBL 1+ en zijn technische kenmerken. Deze week is het precies een jaar geleden dat de treinramp in Buizingen de installatie daarvan in een stroomversnelling bracht. We krijgen te zien waar het antennekastje van Alstom wordt ingebouwd en volgen een gedetailleerde powerpoint waarin onze gids de werking van het systeem onder de loep neemt en vergelijkt met een aantal buitenlandse equivalenten. Daarnaast bekijken we o.a. de berekening van remcurven en het principe van volautomatische sturing.
Na de eigenlijke excursie is er dus nog een bezoek aan de treinsimulator voorzien, ter compensatie voor al wie op de ledendag in november minder geluk had. Samen met de instructeur wagen we ons voor een korte initiatie in de perfect nagebouwde cabine van een HLE 21/27, die in de eerste plaats gebruikt wordt tijdens de opleiding- en examenprocedure van de bestuurders. Even later word ik eruit gepikt om zelf eens achter de stuurtafel plaats te nemen, al mondt dat niet bepaald in een eclatant succes uit. Rode seinen lukken nog net, maar het is zeker niet te onderschatten welke reactiesnelheid de bestuurder aan de dag moet leggen eens de machine op dreef komt en de weersomstandigheden niet optimaal zijn. Afsluitend voeren we met de instructeur nog een korte discussie over de procedures bij seinoverschrijdingen.
De avondspits laat zich vandaag eens van zijn andere kant zien: geen vertraging te bespeuren op de aankondigers! Zelfs de Benelux staat niet in het rood, al wordt dat ruimschoots gecompenseerd door het propvolle viertje dat de dienst uitzonderlijk heeft overgenomen. Anders gaat het er aan toe in AM Q 829, die samen met een klassiek stel onze L 6388 verzekert. In het zog van de directe trein naar Charleroi nemen we een aarzelende start, die ons gelukkig slechts met een tweetal minuten vertraging opzadelt. In Brussel-Noord maken ze zich op spoor 13 intussen op voor hun avondspits.
Krakende wagens lopen het langst: het motto van HLE 2328, die vandaag een homogene M4-stam majestueus door de bocht van Leuven mag navigeren. De combinatie van die hoge betrouwbaarheid en tal van goede aansluitingen kroont
P 8308 dan ook tot de Limburgse koning aller piekuurtreinen. Na minder dan 23 minuten staan we al in Aarschot, waar de constructie van een nieuwe voetgangersbrug gestaag vordert. Even later hevelt de vooroprijdende P-trein uit Leuven zijn lichte vertraging op ons over, maar we slagen er uiteindelijk zelfs nog in om die helemaal weg te werken voor aankomst in Bilzen.
We houden aan deze excursie een heerlijk gevoel over, dat alleen maar versterkt wordt door een artikeltje in De Standaard. De door Infrabel opgedrongen afgelasting van 30 piekuurtreinen wordt immers op de lange baan geschoven, zodat subtielere stemmen tenminste de kans krijgen om enigszins realistische alternatieven te suggeren. De prestaties van onze treinen toonden vandaag alvast aan dat het ook anders kan…
Dan nog een aantal (strikt genomen verboden) foto's:
De stuurcabine van de AM B's wordt tijdens de renovatie helemaal gedemonteerd.
Een eerste AM 86-stel (917) dient momenteel als prototype voor de renovatie.
Deze AM Q heeft juist een behandeling met graffitibestendig vernis achter de rug. Bemerk de holle ruimte achter de plaat van de koplampen, waarin TBL 1+ wordt geïnstalleerd.
Het antennekastje van voornoemd veiligheidssysteem.
Bij AM B 404 is het antennekastje net ingebouwd, helemaal onder de kast.
Op het terrein treffen we ook deze HLE 2913 aan, daterend uit 1949. Zelfs de laatste exemplaren van deze reeks hebben de invoering van het IC/IR-plan net niet gehaald en sneuvelden in 1983.Groeten,
