zo 14.12.2014

Ook voor fototechnieken, spotting, tips enz.
Molenbruch Y.
Berichten: 745
Lid geworden op: 03 aug 2006, 21:51

zo 14.12.2014

Bericht door Molenbruch Y. »

Dag,

Deze zondag 14 december staat ongetwijfeld met stip aangeduid in de agenda’s van treinliefhebbers en spoorwegpersoneel. Na een opeenvolging van stiptheidsproblemen en betrouwbaarheidsperikelen waar de NMBS zich in de voorbije jaren doorheen wist te slaan, wordt vandaag het reeds lang aangekondigde nieuwe transportplan gelanceerd. In de gegeven omstandigheden zijn de verwachtingen uiteraard hooggespannen. Voor de reizigers zou deze tabula rasa moeten uitmonden in een robuustere treindienst, beter beantwoordend aan de actuele mobiliteitsbehoeften. Voor de planners is het de vuurdoop van een complexe puzzel die jarenlang rigoureus in elkaar werd geknutseld, rekening houdend met weinig bemoedigende randvoorwaarden. En voor mij vormt de invoering van het nieuwe transportplan de ideale gelegenheid om er met geprikkelde nieuwsgierigheid op uit te trekken en nog eens een verslagje neer te pennen. Negen treinen leiden ons vandaag langsheen enkele opvallende nieuwigheden in de dienstregeling en de materieelomloop. Samen resulteren ze in onderstaande rondrit:

2908 Bilzen 10:04 – Liège-Guillemins 10:51
0533 Liège-Guillemins 11:01 – Brussel-Zuid 12:00 (+1)
3882 Brussel-Zuid 12:08 – Dendermonde 12:51
0863 Dendermonde 13:28 – Mechelen 13:54
3335 Mechelen 14:04 – La Louvière-Sud 15:26 (+2)
4286 La Louvière-Sud 15:41 – Marchienne-au-Pont 16:02 (-1)
3116 Marchienne-au-Pont 16:08 – Brussel-Zuid 16:54
1515 Brussel-Zuid 17:12 – Hasselt 18:30 (+1)
2917 Hasselt 18:50 – Bilzen 19:04

Onze uitvalsbasis is nog steeds het station van Bilzen, waar de impact van de nieuwe dienstregeling zeker niet door iedereen op dezelfde manier gesmaakt zal worden. Vooral op weekdagen worden er grote wijzigingen doorgevoerd, waarbij reizigers richting Brussel de afgetekende winnaars zijn. Zij krijgen ieder uur een snelle verbinding via de bocht van Leuven, die bovendien nog wordt aangevuld met twee P-treinparen. Een onvermijdelijk gevolg daarvan is het feit dat reizigers richting Leuven in de kou komen te staan, aangezien zij buiten de spits plots geconfronteerd worden met een overstap in Hasselt of Aarschot. Ook Antwerpen wordt moeilijker bereikbaar. Tijdens de daluren dringt zich een overstap op in Aarschot en neemt de reistijd toe. In de spits wordt in Hasselt wel een aansluiting voorzien met een snelle P-trein. Pendelaars die liever gebruik maken van de twee resterende rechtstreekse ritten moeten daar een omweg via Leuven, Brussel-Nationaal-Luchthaven en Mechelen voor overhebben.

In het weekend blijven de wijzigingen echter dermate beperkt dat een onachtzame reiziger misschien niet eens zou merken dat we vanochtend in een nieuw tijdperk zijn wakker geworden. Hoewel onze eerste trein van de dag nog precies hetzelfde traject en treinnummer heeft als gisteren, is hij – conform de principes van het nieuwe transportplan – wel omgedoopt tot IC 2908 (Bilzen 10:04 – Liège-Guillemins 10:51) en over zijn volledige traject liefst 11 minuten trager geworden. De omroeper houdt het echter nog steeds op de IR naar Liège-Guillemins, hetgeen alleszins een minder verwarrend label was voor een trein die op de helft van zijn traject geen enkele stopplaats overslaat. Een tijdig vertrek in Bilzen betekent voortaan dat we in Tongeren al meteen vier minuten stilstaan. Ook verderop zal blijken dat de marge toch ietwat te ruim bemeten is op een relatief rustige lijn als deze, maar daardoor zal onze AM B (307) tenminste wel stipt aankomen in Liège-Guillemins. Onderweg valt nog op te merken dat het reeds lang buiten dienst gestelde spoor 1 in Glons helemaal is uitgebroken en vervangen door een nieuw perron voor spoor 2, waardoor het in- en uitstappen er nu dus in de buitenbocht gebeurt.

Het traject tussen Liège en Brussel moet zowat het enige zijn waarop de reistijden vrij sterk zijn ingekort. Twaalf jaar lang stonden de IC’s soms wel 9 minuten lang stil tijdens de tussenstop in Leuven, maar dergelijk onnodig tijdverlies zou vanaf vandaag tot het verleden moeten behoren. De bestuurder van IC 533 (Liège-Guillemins 11:01 – Brussel-Zuid 12:00) heeft dat alvast goed begrepen en trapt HLE 1811, die als vanouds 12 I11-rijtuigen sleept, meteen stevig op zijn staart. Op minder dan 28 minuten staan we in Leuven, waarna we het ook voor de rest van de rit zo goed als stipt houden. Deze treinserie maakt in het weekend trouwens een opvallende passage door de Brusselse NZV. Richting Oostende wordt gebruik gemaakt van de westelijke koker, terwijl het in omgekeerde richting door de centrale koker gaat. Ook zit er op dat moment een relatief sterke asymmetrie in de dienstregeling.

L 3882 (Brussel-Zuid 12:08 – Dendermonde 12:51) rijdt via Brussel-West en Simonis. Wie daarin een doelgerichte poging ziet om deze stopplaatsen ook tijdens het weekend nieuw leven in te blazen, weet wellicht niet dat deze verbinding in het oorspronkelijke ontwerpplan een tweeuurdienst en een beperkte ochtendamplitude kreeg toebedeeld. Zelfs met de achteraf toegevoegde upgrade blijft het weekendpotentieel van de westelijke ringlijn echter twijfelachtig, hetgeen al meteen geïllustreerd wordt door de reizigersaantallen in beide stopplaatsen: nul opstappers en evenveel afstappers. Het materieel van deze trein, zijnde één Desiro (08079), komt in Brussel-Zuid aan als L-trein uit Aalst en verandert dan van treinnummer. Het bijzonder eigenaardige traject dat hierdoor ontstaat – twee passages in Jette met tussendoor een rondje door de NZV – wordt nogal onhandig toegelicht. In Brussel-Centraal wordt de trein bijvoorbeeld aangekondigd als L-trein naar Brussel-Zuid, hetgeen impliceert dat reizigers richting Dendermonde op de hoogte moeten zijn van de technische doorkoppeling om in de juiste trein te kunnen belanden. Als ter hoogte van de vertakking Pannenhuis dan ook nog de GPS in het automatische informatiesysteem plots tilt slaat, is de verwarring voor de doorsnee reiziger natuurlijk compleet. Het zal uiteindelijk tot Zellik duren vooraleer de infoschermen zich herstellen, nadat we achtereenvolgens aankondigingen voor Bockstael, Brussel-Noord en Sint-Agatha-Berchem (!) te zien kregen.

Liefhebbers van Desiro’s – ze bestaan – kunnen zich voortaan elk weekend uitleven in Dendermonde, waar de eentonigheid in de materieelinzet vanaf vandaag wel heel extreem toeslaat. Zelfs de IC tussen Gent en Lokeren, uiteraard met omweg via Brussel, wordt voortaan met dergelijk materieel gereden. Wij komen echter terecht in stel 08136 als L 863 (Dendermonde 13:28 – Mechelen 13:54), een relatief goed beklante rit zonder veel geschiedenis.

In Mechelen maken we ons op voor één van de attracties in de nieuwe weekenddienst. Eén van beide IC-treinen op lijn 25 rijdt voortaan verder richting Binche, met de nodige gevolgen voor de materieelkeuze (en ongetwijfeld ook voor de betrouwbaarheid). Naast de onvermijdelijke Desiro’s worden ook een M4-stam en een handjevol vierledige stellen ingezet, die ondanks hun weinig comfortabel, doch best charmant interieur dus standhouden op een belangrijke dienst als deze. IC 3335 (Mechelen 14:04 – La Louvière-Sud 15:26) bestaat helaas uit slechts één stel (822), waarvan de buitendeuren in één compartiment ook nog dienst weigeren. Tot Brussel resulteert dat uiteraard in een weinig aangename rit. Wie denkt dat alles vandaag veranderd is, heeft de overbezetting op lijn 25 dus over het hoofd gezien. We lopen enkele minuten vertraging op, waarvan er bij aankomst in La Louvière-Sud nog twee overblijven.

Omdat zich deze week op lijn 112 een aantal agressiegevallen voordeden worden er tijdelijk een aantal grove voorzorgsmaatregelen voorzien. In L 4286 (La Louvière-Sud 15:41 – Marchienne-au-Pont 16:02) worden we verwelkomd door een vierkoppige bemanning, bestaande uit twee treinbegeleiders en twee agenten van Securail. Ook in de stopplaatsen is de aanwezigheid van het veiligheidspersoneel fors opgedreven. Deze trein, bestaande uit één Desiro (08103), maakt voortaan eigenlijk een lus rond Charleroi, langsheen Luttre, Manage en La Louvière. Reizigers uit Manage en La Louvière-Centre halen hier een aanzienlijk voordeel uit, omdat zij in een tweeuurdienst nu toch ieder uur over een rechtstreekse verbinding met Charleroi beschikken. De wijze waarop deze lus wordt aangekondigd is weeral voor verbetering vatbaar, hetgeen meteen duidelijk wordt na aankomst in Marchienne-au-Pont. Daar treffen we onze tegentrein, die eveneens wordt aangekondigd als L-trein naar Charleroi-Sud. Ruim een uur later zal hij daar uiteindelijk wel aankomen, maar dat detail is ontsnapt aan de aandacht van een vrouw met hond. Als het dier dan ook nog iedere medewerking weigert terwijl de vrouw zich doorheen de stationsruïne naar het juiste perron haast, mag het al bij al een geluk heten dat het tweetal er zonder vertraging of kleerscheuren vanaf komt.

Wij genieten echter van een ideale perronaansluiting met IC 3116 (Marchienne-au-Pont 16:08 – Brussel-Zuid 16:54). Voor de verandering komen we ditmaal terecht in een bicourante Desiro (08575), die wordt ingesloten tussen twee gewone exemplaren. Er is al veel inkt gevloeid over het gebrek aan IC-waardig comfort waaraan deze stellen lijden. Meestal hou ik me in dergelijke discussies afzijdig, enigszins verblind door het optrekvermogen van deze stellen, maar nu we onze koffiekoeken willen aansnijden zou een tafeltje eigenlijk toch wel van pas komen…

IC 1515 (Brussel-Zuid 17:12 – Hasselt 18:30) bestaat uit 3 AM 96 en vormt daarmee een welgekomen variatie. Op het eerste zicht lijkt het een grote vooruitgang dat we voortaan geen tijd meer verliezen aan een ontkoppeling in Landen, die bovendien niet verantwoord werd door de verhouding van de reizigersaantallen op beide afsplitsingen. Toch is het beeld in werkelijkheid ietwat genuanceerder. In Hasselt zijn de aansluitingen, onder meer richting Bilzen, dermate verslechterd dat we uiteindelijk langer onderweg zijn dan voorheen. Bovendien is de spreiding van beide IC’s tussen Brussel en Leuven bijzonder ongelukkig, waardoor voor ons vrijwel ieder reisadvies nu hoe dan ook via Liège verloopt. Dit illustreert dat het principe van gelijke rijpaden voor week en weekend slechts werkt indien de weekenddienst voldoende gestoffeerd is of de weekdienst zodanig is opgebouwd dat er treinseries uitgehaald kunnen worden zonder aansluitingen of spreidingen in het gedrang te brengen, hetgeen op de oost-westas duidelijk niet het geval is. We zitten trouwens in stel 557, waarvan de vering best eens mag worden nagekeken.

De lange overstap in Hasselt biedt me wel nog een laatste gelegenheid om het nieuwe spoorboekje (eigenlijk spoorboekjes) op de kop te tikken. Bij eerdere pogingen die ik vandaag ondernam, kreeg ik zowaar steeds te horen dat de nieuwe versie reeds onmiddellijk was uitverkocht. Of dat te wijten is aan de oplage, dan wel aan de populariteit van dit handige planningshulpmiddel, zullen we maar in het midden laten.

De laatste kilometers leggen we af in IC 2917 (Hasselt 18:50 – Bilzen 19:04). Twee breaks lijken op dit moment nogal ruim bemeten, maar ze hebben daarstraks bij vertrek in Antwerpen ongetwijfeld hun nut bewezen. Stellen 410 en 401 houden het stipt tot Bilzen. We zijn vanavond relatief vroeg thuis, hetgeen alles te maken heeft met de vakbondsactie die zich straks al onverbiddelijk zal laten voelen. Niet dat het zoveel verschil maakt, want de amplitudes van het aanbod zijn vanaf vandaag hoe dan ook zodanig beknibbeld – zij het vooral op weekdagen – dat late verplaatsingen voortaan een hachelijke onderneming zullen worden.

Toch is de conclusie vandaag, op deze eerste dag van de nieuwe weekenddienst, over het algemeen vrij positief. Reizigers bleven vanochtend gespaard van al te grote problemen bij het opstarten van de dienst en op basis van mijn kleine steekproef mogen we toch wel stellen dat de stiptheid meer dan behoorlijk was. Of dat toe te schrijven is aan het nieuwe vervoerplan, dan wel aan het opschorten van alle werkzaamheden op het netwerk, is maar de vraag. Voorlopig loopt alles in ieder geval op wieltjes. Als de stakers morgen niet te veel roet in het eten gooien, lijkt de NMBS helemaal klaar voor de grote test van dinsdagochtend. Duimen maar!

Groeten,
Plaats reactie