Hoe een Os.Kar NMBS stuurstandwagen openen?

[Robert M. VAN KOOY]

Geachte mede-forumleden,

Ik ben bezig een Belgische trek/duwtrein bestaande uit M4 rijtuigen (van Lima) en een "bijbehorende" Os.Kar stuurstandwagen te vormen. Daarbij moet de stuurstandwagen van wit/rode front/sluitverlichting worden voorzien. Dat vereist dat ik het Os.Kar rijtuig moet "openmaken" om dat werkje te klaren. Ik ben een ervaren modelbouwer die - als dat om welke reden dan ook noodzakelijk was - al ontelbare rijtuigen gedemonteerd heb en weer in elkaar gezet. Maar hoe ik ook loer, ik zie geen mogelijkheid om het Os.Kar model te openen. Vermoedelijk zal dat via het dak moeten gaan, maar hoe krijg ik dat dak los zonder daaraan vanwege het "peuteren" ernstige schade toe te brengen?

Wie kan mij goede raad geven?

Hartelijk dank bij voorbaat.

Robert M. VAN KOOY

[Bordensteker]

Ik trap nu voor u waarschijnlijk slechts een open deur in (pun not intended nor regretted) maar ik zou denken dat het misschien een klik-bevestiging is en dan zou je kunnen denken aan het ietwat naar elkaar toe indrukken van het bovengedeelte van de zijwanden?

Ik had vandaag in het grootbedrijf trouwens een loc met zodanig veel speling op de sloten dat ik mijn sleutel niet om het te verdraaien vierkant heen kon krijgen, want op de slotplaat zat geen speling ... gelukkig bleek dat bij het van buiten afsluiten, dus ik kon er nog wel terug in. Misschien een schrale troost voor u dat de werkelijkheid ook rare tegenslagen in petto kan hebben.

[Robert M. VAN KOOY]

ik zou denken dat het misschien een klik-bevestiging is en dan zou je kunnen denken aan het ietwat naar elkaar toe indrukken van het bovengedeelte van de zijwanden.

Dat hier sprake is van een klik-bevestiging van het dak denk ik ook Bordensteker. Ik heb dat al voorzichtig onderzocht want ik vrees voor schade aan de rest van de body van het stuurstandrijtuig omdat de zij- en kopwanden met de rijtuigbodem een eenheid vormen. Het rijtuig is - als ik het goed inschat - in feite dus een langwerpige doos met een deksel (het dak). Als je dus tracht de zijwanden in te drukken om daardoor de klik-bevestiging met het dak min of meer te ontspannen dan lukt dat indrukken maar deels; met name aan de uiteinden van de rijtuigbak verhinderen de kopeinden dat "indrukken".

Ware het dat het dak tot aan de zijwanden zou reiken, dan valt er nog wel eens met tandenstokers, (verlopen!) creditcards en ander "inbrekerswerktuig om ergens tussen te komen" de naad tussen zijwanden en dak te lijf te gaan, maar ongelukkigerwijze lopen die zijwanden over in een deel van het dak. Het dakdeel dat je wilt lospeuteren is dus smaller dan het rijtuig.

Ik "vrees" dat de enige oplossing is om in de rijtuigbodem gaten te maken om via die weg eventule klik-bevestigingen van het dak te ontkoppelen. Ik kan alleen niet goed ontwaren of de inrichting van het rijtuig (stoeltjes en zo) ook onlosmakelijk met de rijtuigbodem zijn meegegoten. In dat geval kan het zeer lastig zijn om via een gat in de bodem met een schroevendraaier of zoiets in het binnenste van de rijtuigbak te manoevreren. Overigens zij opgemerkt dat een onlosmakelijk meegegoten "inrichting" van de rijtuigbak de methode van indrukken van de zijwanden wellicht zelfs onmogelijk maakt.

Het leven van de actieve modelbouwer gaat niet steeds over rozen, dat blijkt alweer!

Nogmaals dank voor de opbouwende reactie,

Robert M. VAN KOOY

P.S. De door Os.Kar gekozen opbouw van het rijtuig is een notoir voorbeeld van een mis-constructie als je om welke reden dan ook in het binnenste van het rijtuig moet zijn (al was het maar om er een paar "reizigers" met geamputeerde benen in te lijmen). Heljan heeft er bij de wat oudere Deense rijtuigen ook een handje van, zij het dat het dak daarvan aan de uiteinden boven de einddeuren wat uitsteekt. Daar kan je zelfs met je vingers dan kracht op uitoefenen om het dak los te trekken.

[Robert M. VAN KOOY]

Hallo,

Voor de goede orde: het is me - na een tijdje niet naar de Belgische stuurstandwagen van Os.Kar te hebben omgekeken - na wat wel zeer krachtdadige handelingen (écht héél hard knijpen en zo) gelukt om aan het andere uiteinde* van het rijtuig zowaar een "cocktailprikker (wat is het Vlaamse woord daarvoor?)" tussen het dak en de rest van het rijtuig te krijgen. En als het zover is dan lukt het uiteindelijk ook wel om het dak zéér voorzichtig geheel los te krijgen zonder schade te berokkenen aan de "klipsen" die het dak met het rijtuig verbinden.

Mijn doel is om front- en sluitverlichting in het rijtuig aan te brengen. Ook dat is niet zo eenvoudig aangezien de (tweedelige) inrichting van het rijtuig met ongemeen stevige (chinese?) lijm aan de bodem is bevestigd. Enfin het is na eerst wat gewriemel met een scherpe schroevendraaier gelukt een "beginnetje" te maken tussen inrichting en bodem en toen met opvallend krachtdadig trekken het voorste deel van de inrichting (met de stuurstand) van de bodem los te scheuren. Iets anders zat er niet op.

Tot mijn spijt waren de "lichtgeleidertjes" van de frontlampen met nog veel sterkere lijm tegen de binnenkant aangebracht. Ik heb toen maar - na te hebben voorgeboord met een heel dun boortje - een boor van 2mm genomen en vier gaten voor de leds gemaakt. Gelukkig passen witte- en rode leds (die met een 1,8mm "staafje") dan probleemloos onder elkaar in de gaten.

Nou ja, de rest van het werkje (zoals aanleg van voeding voor de leds) is dan slechts kinderspel. Overigens zijn de draaistellen met een pinnetje aan de rijtuigbodem vastgezet. Nou dat is niks want die pinnetjes laten veel te gemakkelijk los; ik heb de draaistellen toen maar met een boutje en moertje bevestigd.

Gegroet,

Robert M. VAN KOOY

* met het "andere uiteinde" van het stuurstandrijtuig bedoel ik de kant waar de "Gummiwülste" zitten. Maar wat de Vlaamse vertaling van dat Duitse woord is, is mij evenmin bekend.....

[Bordensteker]

Noemen we die in Nederland niet buisbalgen?

Enne, over die draaistellen die niet deugdelijk vastzitten: ik word nu alwéér herinnerd aan iets opmerkelijks dat ik in het grootbedrijf meemaakte: op reis door de Oekraïne met de voormalige hoteltrein van Dzherelo viel het mij in de omkleedruimte bij de douche op zekere dag op dat er onder de vloerbedekking iets een stukje uit de vloer omhoog stak, dat er bij mijn vorige douchebeurt nog niet was. Beetje verontrustend, want het leek op die plek alleen de centrale pen te kunnen zijn waaromheen het draaistel scharnierde ... dus het personeel maar eens snel ingelicht, want we waren aan het rijden.
Met die trein reisde ook een technische man mee, en die kwam af met een enorme hamer, waarmee hij de pen alsof het een heipaal was terug op zijn plaats dreef!

_________________
lijf om leven in een kleedruimte jassen op een Kop van Jut!

[Robert M. VAN KOOY]

Overigens zijn de draaistellen met een pinnetje aan de rijtuigbodem vastgezet. Nou dat is niks want die pinnetjes laten veel te gemakkelijk los; ik heb de draaistellen toen maar met een boutje en moertje bevestigd.

Hallo,

Een kleine update:

Met de originele draaistellen onder het M4 stuurstandrijtuig van Os.Kar had ik op een bepaald moment weinig geluk. Toen ik met een handboortje het centrale gaatje in een van de draaistelletjes iets groter wilde maken (waardoor het iets gemakkelijker zou kunnen bewegen) brak dat draaistel in tweeën Ik vreesde in eerste instantie dat daarmee een onverwacht treurig einde aan de ombouwwerkzaamheden was gekomen omdat ik weinig hoop had om alsnog een vervangend Os.Kar draaistelletje te kunnen bemachtigen. Maar zie: als de nood het hoogst is is de redding nabij! Ik had nog twee soortgelijke Roco-draaistelletjes die onder een -verkort en daarom niet meer gebruikt - rijtuigje zaten. En wat blijkt: die "klipsen" probleemloos in het "kanaaltje" voor de draaistellen in de rijtuigbodem en blijven dan dankzij een vernauwing in dat kanaaltje op hun plaats zitten!

Een klein nadeel is dat het stuurstandrijtuig nu bijna 1mm hoger "op de poten" staat. Daar zou wel iets aan kunnen worden gedaan door van de ronde uitstulpingen onder de rijtuigbodem 1mm af te vijlen, maar dat moet dan wel héél precies en "vlak" geschieden en daar heb ik de werktuigen niet voor. Voor de fijnproevers is dit hoogteverschil in vergelijking met de Lima M4-rijtuigen uiteraard onverteerbaar, maar heel eerlijk gezegd maakt het optisch nauwelijks iets uit. Ik laat het dus maar zoals het is. Het Belgische trek/duwtreinstel loopt met naar gelang de rijrichting werkende soft white- en rode Leds in het stuurstandrijtuig inmiddels opgewekt over mijn baan! Alles is dus goed gekomen.

Gegroet,

Robert M. VAN KOOY

[Shrek]

nu nog een fototje van het resultaat

[Robert M. VAN KOOY]

nu nog een fototje van het resultaat

Hallo Shrek,

Een foto van de "omgebouwde" stuurstandwagen zou voor jou op een teleurstelling uitlopen! Er is van de ombouw aan de buitenkant namelijk helemaal niets te zien! De twee 1,8 mm ø soft white en de twee rode LEDs zijn zodanig in de kop van het stuurstandrijtuig aangebracht dat er geen verschil te zien is tussen de oude en de nieuwe toestand. Alleen komt er uit de gaatjes waar de LEDs in vastgelijmd zitten nu licht. En naar gelang de rijrichting is dat wit of rood. De wisseling van frontlichten en sluitlichten heb ik tot stand gebracht door ter hoogte van de bagageafdeling tegen het dak van het rijtuig een Uhlenbrock 75 000 digitale rijrichtingschakelaar te plakken. Die Uhlenbrock's zijn bedoeld om Märklin locomotieven die nog een ouderwetse electromechanische rijrijrichtingschakelaar hebben - na vervanging van dat onderdeel door het Uhlenbrock "printje" - zónder "bokkensprong" van rijrichting te doen veranderen . Een "extra'tje" van de Uhlenbrock 75 000 is dat er ook twee draadjes uit het "printje" komen die het mogelijk maken de frontverlichting van een loc afhankelijk van de rijrichting te maken. De beide draadjes die daarvoor dienen heb ik benut om de wisseling van de verlichting van wit naar rood en omgekeerd te bewerkstelligen. Om de dradentroep van het "printje" aan het oog te onttrekken heb ik tegen de binnenkant van de vensters van de "bagageafdeling" van het rijtuig lichtgrijs isolatieband aangebracht. Dat valt niet tot nauwelijks op.

Uiteraard heb ik er wel aan gedacht dat het "Uhlenbrockje" zich op een bepaald moment zou kunnen "verslikken" en dat bij voorop rijden van het stuurstandrijtuig onverhoopt de rode sluitlichten zouden branden. De voeding van de Uhlenbrock komt van de sleper van de loc, maar de teruggeleiding naar de massa gaat via een aan een van de draaistellen van het stuurstanrijtuig geplakt fosforbrons stripje dat tegen de assen van de (Märklin) wisselstroom wielstellen drukt. Mocht de kleur van de "frontlichten" op een bepaald moment niet overeenstemmen met de rijrichting dan til ik het stuurstandrijtuig van de rails en schakel in die toestand dan de rijrichting van de loc om. Daarna kloppen rijrichting en LED kleuren weer omdat tijdens het optillen van het rijtuig het Uhlenbrockje niet heeft gefunctioneerd bij tijdelijk gebrek aan een verbinding naar de "massa"

Dat de Uhlenbrock niet via een sleper onder een van de draaistellen van het stuurstandrijtuig van rijstroom wordt voorzien maar vanaf de sleper van de loc komt uitsluitend door het feit dat het blokseinsysteem op mijn baan via Märklin schakelrails functionneert; die extra sleper zou het seinsysteem ontregelen als het stuurstandrijtuig voorop rijdt. Ik heb daarom de draad vanaf de loksleper door de vier rijtuigen geleid. Tussen loc en het daaraan gekoppelde rijtuig zitten Viessmann stroomgeleidende koppelingen en halverwege het trek/duw treinstel zitten ook zulke Viessmann koppelingen. Als ik de trein dus wil opbergen dan kan ik hem makkelijk in drie delen uit elkaar nemen en zo in de opbergkist stoppen.

Als je nog vragen hebt, laat dat dan weten. Ik sta bereid!

Vriendelijke groeten,

Robert M. VAN KOOY