Column: Persoonsongeval
Geplaatst: 19 jan 2009, 15:34
Vandaag stond deze column in De Standaard. Eindelijk eens een andere noot over het openbaar vervoer in de pers.
Ongeval
'Er wordt een vervangende bus ingelegd, in beide richtingen.' (NMBS)
'Er is op deze lijn een ongeval gebeurd', zei de metalen stem in de trein. We zaten nog maar pas neer en we moesten alweer uitstappen; er zouden vervangbussen komen om onze reis voort te zetten. Sommige passagiers trokken hun jas aan met een routineuze zucht. Anderen, van wie het ongeduld met de spoorwegen sinds de winterprik als een te strak opgeblazen ballon op knappen stond, begonnen te snauwen tegen de eerste de beste kepie die ze tegenkwamen op het perron.
Die bleef beleefd, maar wist alleen te vertellen dat het een persoonsongeval was, en dat maakte de passagiers alleen maar bozer. Er was dus een persoon die hun dat allemaal had aangedaan?
Een persoonsongeval. Gebeuren er ooit ongevallen zonder personen? Ik denk het niet. Maar erger dan het pleonasme is dat haast niemand de boodschap scheen te begrijpen. Het woord persoonsongeval is made by de NMBS, die niet graag spreekt over mensen die onder een trein terecht zijn gekomen. En ze gebruikt zeker niet de woorden die daarvoor in de krant komen: er is iemand gegrepen door een trein. Vooral niet omdat het vaak om opzet gaat en de melding van een zelfmoord lijkt vaak mensen op ideeën te brengen.
Het is ook een bijzonder delicaat onderwerp om over te communiceren en zelfs de Vlaamse journalistenbond, die doorgaans vindt dat journalisten zich niet moeten inhouden, vraagt hier voorzichtigheid en tact. Het woord zelfmoord, bijvoorbeeld, zou beter vervangen worden door zelfdoding, omdat moord suggereert dat het om een misdaad gaat. Ik vind het erg subtiel en ik ben geneigd het taalgebruik te volgen. Ik vraag me ook af of de Zelfmoordlijn een naamsverandering ziet zitten, nu ze een beetje bekend is geworden.
Persoonsongevallen zijn de eeuwige angst van elke machinist. Zelfs een hond voor de wielen bezorgt ze weken later nog kwade dromen. Laat staan een mens die hen nog in de ogen heeft gekeken. Daarbij komt dat het parket de plaats moet bekijken voor er kan worden opgeruimd. En intussen staan aan de twee kanten van de fatale plaats de treinstellen in een file. De NMBS legt heus niet zomaar een spoorlijn lam. Of verwachten de reizigers dat er gauw-gauw een stel extra rails wordt bijgelegd aan de rand van de bedding?
Maar als je de dingen niet noemt bij hun naam, is het moeilijk om de passagiers duidelijk te maken waarom ze hun duurbetaalde trip moeten onderbreken. En dan gaan al die egocentrische kereltjes door elkaar staan roepen hoe verpest hun dag wel is. Het is blijkbaar moeilijk in te zien dat het leven niet voor iedereen verloopt als een rit in een eersteklascoupé.
Ludo Permentier is verbonden aan de UGent en aan de Nederlandse Taalunie. Woorden weten alles verschijnt wekelijks op maandag. Reacties: ludo.permentier@standaard.be
De Standaard.be
BDJ
Ongeval
'Er wordt een vervangende bus ingelegd, in beide richtingen.' (NMBS)
'Er is op deze lijn een ongeval gebeurd', zei de metalen stem in de trein. We zaten nog maar pas neer en we moesten alweer uitstappen; er zouden vervangbussen komen om onze reis voort te zetten. Sommige passagiers trokken hun jas aan met een routineuze zucht. Anderen, van wie het ongeduld met de spoorwegen sinds de winterprik als een te strak opgeblazen ballon op knappen stond, begonnen te snauwen tegen de eerste de beste kepie die ze tegenkwamen op het perron.
Die bleef beleefd, maar wist alleen te vertellen dat het een persoonsongeval was, en dat maakte de passagiers alleen maar bozer. Er was dus een persoon die hun dat allemaal had aangedaan?
Een persoonsongeval. Gebeuren er ooit ongevallen zonder personen? Ik denk het niet. Maar erger dan het pleonasme is dat haast niemand de boodschap scheen te begrijpen. Het woord persoonsongeval is made by de NMBS, die niet graag spreekt over mensen die onder een trein terecht zijn gekomen. En ze gebruikt zeker niet de woorden die daarvoor in de krant komen: er is iemand gegrepen door een trein. Vooral niet omdat het vaak om opzet gaat en de melding van een zelfmoord lijkt vaak mensen op ideeën te brengen.
Het is ook een bijzonder delicaat onderwerp om over te communiceren en zelfs de Vlaamse journalistenbond, die doorgaans vindt dat journalisten zich niet moeten inhouden, vraagt hier voorzichtigheid en tact. Het woord zelfmoord, bijvoorbeeld, zou beter vervangen worden door zelfdoding, omdat moord suggereert dat het om een misdaad gaat. Ik vind het erg subtiel en ik ben geneigd het taalgebruik te volgen. Ik vraag me ook af of de Zelfmoordlijn een naamsverandering ziet zitten, nu ze een beetje bekend is geworden.
Persoonsongevallen zijn de eeuwige angst van elke machinist. Zelfs een hond voor de wielen bezorgt ze weken later nog kwade dromen. Laat staan een mens die hen nog in de ogen heeft gekeken. Daarbij komt dat het parket de plaats moet bekijken voor er kan worden opgeruimd. En intussen staan aan de twee kanten van de fatale plaats de treinstellen in een file. De NMBS legt heus niet zomaar een spoorlijn lam. Of verwachten de reizigers dat er gauw-gauw een stel extra rails wordt bijgelegd aan de rand van de bedding?
Maar als je de dingen niet noemt bij hun naam, is het moeilijk om de passagiers duidelijk te maken waarom ze hun duurbetaalde trip moeten onderbreken. En dan gaan al die egocentrische kereltjes door elkaar staan roepen hoe verpest hun dag wel is. Het is blijkbaar moeilijk in te zien dat het leven niet voor iedereen verloopt als een rit in een eersteklascoupé.
Ludo Permentier is verbonden aan de UGent en aan de Nederlandse Taalunie. Woorden weten alles verschijnt wekelijks op maandag. Reacties: ludo.permentier@standaard.be
De Standaard.be
BDJ