Treinbegeleider op trein / Taalgebruik op de trein.

[overweg13]

En een andere stelling van mij krijgt hier steun: http://www.uva.nl/nieuws-agenda/nieuws/ ... e-weg.html .

[Dieselfreak]

Ik krijg onverwachte steun in "Vrouwen met vaart", het tijdschrift van de KVLV. Lees maar:

Dialect spreken of niet?

Ben je gewoon om zelf vooral dialect te spreken, met je partner, vrienden en familie? Doe dat dan thuis ook gerust met je kinderen. Eén van de belangrijkste functies van taal is immers om je emoties uit te drukken en een band op te bouwen, en dat doe je best in de taal waarmee je je het meest vertrouwd voelt. Wel is het belangrijk dat je je kind ook leert wanneer het dialect kan spreken en wanneer het belangrijk is om het Standaardnederlands dat het op school leert te gebruiken.

Mooi betoog, maar toch zal dit het verdwijnen van de dialecten niet kunnen tegenhouden. Want ik schreef reeds, mensen leven steeds minder streekgebonden, steeds minder kinderen leren nog het plaatselijk dialect als moedertaal. Dat proces is onomkeerbaar, je kunt mensen niet dwingen in hun dorp te blijven wonen. "Ben je gewoon om zelf vooral dialect te spreken, met je partner, vrienden en familie? Doe dat dan thuis ook gerust met je kinderen." Inderdaad, ALS je het gewoon bent, maar dat is voor steeds meer mensen niet meer het geval. Als ik kinderen had, zou ik ze ook opvoeden in het soort tussentaal dat ik hewoon ben van te spreekn, ik eb heen andere keuze. Wen dus maar aan het idee dat dialecten geen toekomst meer hebben.

[overweg13]

Ik krijg onverwachte steun in "Vrouwen met vaart", het tijdschrift van de KVLV. Lees maar:

Dialect spreken of niet?

Ben je gewoon om zelf vooral dialect te spreken, met je partner, vrienden en familie? Doe dat dan thuis ook gerust met je kinderen. Eén van de belangrijkste functies van taal is immers om je emoties uit te drukken en een band op te bouwen, en dat doe je best in de taal waarmee je je het meest vertrouwd voelt. Wel is het belangrijk dat je je kind ook leert wanneer het dialect kan spreken en wanneer het belangrijk is om het Standaardnederlands dat het op school leert te gebruiken.

Mooi betoog, maar toch zal dit het verdwijnen van de dialecten niet kunnen tegenhouden. Want ik schreef reeds, mensen leven steeds minder streekgebonden, steeds minder kinderen leren nog het plaatselijk dialect als moedertaal. Dat proces is onomkeerbaar, je kunt mensen niet dwingen in hun dorp te blijven wonen. "Ben je gewoon om zelf vooral dialect te spreken, met je partner, vrienden en familie? Doe dat dan thuis ook gerust met je kinderen." Inderdaad, ALS je het gewoon bent, maar dat is voor steeds meer mensen niet meer het geval. Als ik kinderen had, zou ik ze ook opvoeden in het soort tussentaal dat ik hewoon ben van te spreekn, ik eb heen andere keuze. Wen dus maar aan het idee dat dialecten geen toekomst meer hebben.

Ik hoef aan dat idee heus niet te wennen: ik heb mijn leerlingen 20 jaar lang voorgehouden dat er met elke tachtiger of negentiger een stuk dialect verdwijnt. In de ene regio is dat al wat dramatischer dan in de andere.
Met het citaat van de KVLV heb ik niet geprobeerd dat te ontkennen; wel heb ik er steun in gezocht voor mijn mening dat je kinderen best nog in het dialect kunt opvoeden. Overigens kweekt het een soort taalgevoeligheid die kinderen die thuis een bastaardtaaltje als de tussentaal aangeboden krijgen nauwelijks kunnen hebben. Zelf kom ik uit Gooik, mijn vrouw uit Buizingen; we spreken dus in wezen een verschillend dialect: het mijne situeert zich duidelijk in een grensgebied tussen Oost-Vlaams en Brabants, dat van mijn vrouw is Brabants zonder meer. Mijn zoon wisselt van variant naarmate de omstandigheden: in gesprekken met grootouders aan moeders kant gebruikt hij ook dat dialect enz. De meeste tussentaalsprekers zijn er zich niet eens bewust van welk taaltje ze spreken.

[Dieselfreak]

De meeste tussentaalsprekers zijn er zich niet eens bewust van welk taaltje ze spreken.

Da's wel weer, die dénken allemaal dat ze standaardtaal spreken. Maar ik ben mij der volledih vam bewust da watda kik spreek heen alhemeen Nederlands is, ook al zehd in West-Vlaandern iedereen da.

[Retard]

De West-Vlaming beseft beter dan welke Vlaming ook dat dialect geen algemeen Nederlands is.

[Dieselfreak]

De West-Vlaming beseft beter dan welke Vlaming ook dat dialect geen algemeen Nederlands is.

Kan wel, maar toch zeggen ze van mij algemeen Nederlands spreek. Terwijl ik ook helemaal niet zoals een nieuwslezer praat.

[groentje]

West-Vlaanderen is inderdaad een van die provincies waar het dialect nog het sterkst staat, ook al is het ook daar achteruit aan het gaan. Koester de dialecten en bepaalde dialectische verschijnselen, ze helpen om het Nederlands beter te begrijpen. Welk geslacht een bepaald woord heeft, bijvoorbeeld...

[Dieselfreak]

West-Vlaanderen is inderdaad een van die provincies waar het dialect nog het sterkst staat, ook al is het ook daar achteruit aan het gaan.

In 2010 las ik in Het Nieuwsblad dat uit een enquête gebleven is dat 96 % van de West-Vlamingen dialect spreekt, maar slechts één op de vijf West-Vlaamse ouders de kinderen in het dialect opvoedt. Die kinderen zullen natuurlijk geen kinderen blijven, het is dan ook te verwachten dat in 2050 ook in West-Vlaanderen niet zoveel dialect meer te horen zal zijn. En daar ben ik niet rouwig om.

[groentje]

Maar waarom? Er is niets mis met dialect an sich, als je het spreekt op plaatsen die er zich toe lenen. Dus niet op school, niet op het werk of bij 'officiële gelegenheden'. Maar onder vrienden, op café, thuis... zie ik geen bezwaren. Dialect is niet lelijker dan AN, en zeker niet lelijker dan tussentaal, als het niet verwaarloosd wordt. Mijn bezwaar is niet zozeer tussentaal zelf, als wel het gebrek aan zorg die veel tussentaalsprekers hebben voor de door hen gehanteerde taal. In theorie kan dat ook bij AN- of dialectsprekers, maar vaak zijn die mensen bewuster bezig met hun taal, waardoor ze minder fouten maken, zowel in AN als in het dialect...

[Dieselfreak]

Maar waarom?

Omdat mensen soms raar reageren omdat ik dat dialect niet spreek. Als je hier in bepaalde situaties geen dialect spreekt, kom je al snel bekakt over. Nederlands is voor veel West-Vlamingen een beetje wat Frans is/was voor Vlamingen in het algemeen. Moesten er meer mensen zijn die géén West-Vlaams spreken, zouden ze dat ook beter kunnen aanvaarden. Ik voel me hier soms haast een allochtoon, want echt iedereen spreekt zo anders dan ik. Toen ik me 20 jaar geleden afvroeg waarom iedereen dialect sprak maar ik niet, zei men: "Omdat gij van de jongere generatie zijt." Zoek vandaag in Kortrijk het gezelschap op van ca. 20-jarigen, en het dialect zal u om de oren vliegen. Ik word daar wel eens razend van. En omgekeerd erger ik me ook aan mensen die tegen mij omdat ik zogenaamd AN spreek, zelf overdreven AN gaan spreken, dat komt zo schooljufferig, belerend over.

[groentje]

Dat laatste is toch maar normaal? Als ik iemand aanspreek in het AN, verwacht ik ook toegesproken te worden in het AN, of tenminste een poging daartoe (ik heb mijn verwachtingen al geruime tijd bijgesteld). Eerlijk gezegd snap ik je niet goed. Je houdt er niet van dat men je aanspreekt in een 'schooljufrouwachtig AN', maar je krijgt het ook op je heupen van het dialect dat anderen bezigen...

[Dieselfreak]

Eerlijk gezegd snap ik je niet goed. Je houdt er niet van dat men je aanspreekt in een 'schooljufrouwachtig AN', maar je krijgt het ook op je heupen van het dialect dat anderen bezigen...

Ik heb het liefst dat ze, net als ik, een soort tussentaal gebruiken. Dus bijvoorbeeld niet "jij bent", maar "gij zijt" zeggen. De gulden middenweg. Als een nieuwslezer spreken, dat komt erg gekunsteld over.

[overweg13]

Als een nieuwslezer spreken, dat komt erg gekunsteld over.

Gekunsteld? In alle hooggewaardeerde jeugdreeksen van de toenmalige BRT werd AN, toen nog ABN, gebruikt. Ik heb nooit de indruk gehad dat de taal van Kapitein Zeppos gekunsteld was. Ik vond het in tegendeel erg natuurlijk dat in die reeksen - ik noem er één maar er waren er veel meer - ABN gesproken werd.
Je moet trouwens niet zo ver teruggaan: vergelijk de taal in "Flikken" met die van "Witse". Kwamen de flikken gekunsteld over omdat ze behoorlijk Nederlands spraken? Als Hallenaar kon ik me wél ergeren aan het taaltje dat in Witse gebruikt werd, want dat lag ver af van de Halse tussentaal, taal zonder regels en normen, en dus nauwelijks aan te leren.

[groentje]

Dat is maar wat je gewoon bent. Je of jij is voor mij niet gekunsteld, ge of gij kunnen nog wel door de beugel in spreektaal op voorwaarde dat het correct wordt gebruikt (vergeet dus de eind-t niet, ook bij inversie), maar ik krijg er de kriebels van als ik het geschreven zie staan, of als ik het hoor gebruiken in officiële mededelingen.

[Dieselfreak]

Gekunsteld? In alle hooggewaardeerde jeugdreeksen van de toenmalige BRT werd AN, toen nog ABN, gebruikt. Ik heb nooit de indruk gehad dat de taal van Kapitein Zeppos gekunsteld was. Ik vond het in tegendeel erg natuurlijk dat in die reeksen - ik noem er één maar er waren er veel meer - ABN gesproken werd.
Je moet trouwens niet zo ver teruggaan: vergelijk de taal in "Flikken" met die van "Witse". Kwamen de flikken gekunsteld over omdat ze behoorlijk Nederlands spraken? Als Hallenaar kon ik me wél ergeren aan het taaltje dat in Witse gebruikt werd, want dat lag ver af van de Halse tussentaal, taal zonder regels en normen, en dus nauwelijks aan te leren.

Maar dat is wel op tv hé, dat is een heel andere situatie dan een gesprek tussen twee mensen. Ik vind tussentaal geschikter als omgangstaal dan A(B)N, zo voel je beter aan welke omstandigheden formeel zijn en welke informeel.