Het Groot Belgisch Treinen Forum

Alle treinen van de Nederlandse Spoorwegen worden binnen afzienbare tijd door het onderhouds- en servicebedrijf Nedtrain voorzien van een folie over de laklaag, waardoor graffiti beter kan worden verwijderd. Door de tijdwinst kan er ongeveer 2 miljoen euro worden bespaard.

,,De bedoeling is dat er binnenkort geen trein met graffiti meer op de rails rijdt,'' zegt directeur Arie van As van Nedtrain. ,,Het wordt onmiddellijk verwijderd, op steeds meer locaties. We hopen de daders hierdoor te ontmoedigen, want hun grootste kick is later een foto te maken van een rijdende trein met hun graffiti.'' De investering voor de folie bedraagt zo'n 10.000 euro per treinstel. Nedtrain verwijdert jaarlijks 150.000 vierkante meter graffiti op treinen.

Vorig jaar heb ik de minister gevraagd naar het beleid van de NMBS inzake de bestrijding van graffiti op haar rollend materieel. Niet alleen zorgen deze "versieringen" bij de reizigers voor een onveilig of op zijn minst onbehaaglijk gevoel, het kost de NMBS ook jaarlijks handenvol geld. Hoe langer graffitikunstenaars hun werken mogen tentoonstellen, hoe sterker ze aangemoedigd worden om verder te zetten. Het is dan ook belangrijk om graffiti zo snel mogelijk te verwijderen. In de ons omringende landen heeft men een bijzonder strikt beleid in deze. In Luxemburg en het Verenigd Koninkrijk komt een besmeurde trein bijvoorbeeld de stelplaats niet uit vooraleer de graffiti is verwijderd. In het beheercontract van de Nederlandse Spoorwegen wordt ernaar gestreefd de graffiti binnen de 48 uur te verwijderen. In antwoord op mijn vraag werd gesteld dat de NMBS beoogt de graffiti "zo snel mogelijk" te verwijderen. Hier wordt echter geen tijdslimiet opgeplakt. In de praktijk zien we dat bepaalde treinen soms meerdere weken en zelfs maanden rondrijden met dezelfde graffiti. Daarnaast zou de NMBS nieuwe initiatieven nemen op het vlak van preventie waarbij bijzondere aandacht zou worden besteed aan de strijd tegen graffiti. In de loop van de maand oktober 2008 werd ook een "werkgroep graffiti" opgericht die binnen een termijn van enkele maanden een actieplan zou uitwerken. Dergelijke werkgroepen zijn niet nieuw. In 2003 werd er al een gelijkaardige groep opgericht en ook in 2005 werd een specifiek actieplan voor de preventie en bestrijding van graffiti aangekondigd. Veel resultaten hebben we hier echter nooit van gezien. Hopelijk boekt de nieuw opgerichte werkgroep nu wel resultaat. Een andere opvallende vaststelling betreft de cijfergegevens die door de NMBS werden verstrekt betreffende het aantal graffiti-gevallen op rollend materieel en de hieraan verbonden kosten voor de herstelwerken. Als we bijvoorbeeld het jaar 2007 vergelijken met het jaar 2001 is het frappant dat het aantal gevallen sterk is gestegen (met 155% van 406 naar 1034) terwijl de kosten voor herstel met 6% zijn gedaald (van 1.398.898 euro naar 1.314.080 euro)! 1. De aangekondigde termijn waarbinnen de werkgroep met een actieplan zou komen, is ondertussen ruim verstreken. a) Is het aangekondigde actieplan klaar? b) Wat houdt het juist in? c) Waarom heeft dit plan/deze werkgroep, in tegenstelling tot de eerder opgerichte werkgroepen, wel kans om resultaat te boeken? 2. Overweegt u om, naar het voorbeeld van de ons omringende landen, meetbare termijnen in het volgende beheercontract in te schrijven waarbij bijvoorbeeld de trein de stelplaats niet besmeurd mag verlaten of binnen een termijn van 48 uur gereinigd moet zijn eerder dan te spreken over een "zo snel mogelijke" verwijdering? 3. a) Welke oorzaken ziet u voor het sterk stijgend aantal graffitigevallen? b) Welke verklaringen heeft u voor het feit dat de kostprijs voor de herstelwerken is gedaald terwijl het aantal gevallen meer dan twee keer zo hoog ligt in 2007 ten opzichte van 2001? 4. Heeft u reeds cijfers voor 2008 wat betreft het aantal gevallen, de kostprijs en de meest getroffen stelplaatsen?

1. a, b en c. De werkgroep graffiti is op 20 september 2007 van start gegaan. De prioriteiten van het actieplan zijn: - het opstellen van een procedure zodat vaststellingen efficiënter en zo snel mogelijk kunnen gebeuren; - een snellere reiniging van het materieel; - doelgerichte preventieve maatregelen; - betere juridische opvolging van de op heterdaad betrapte daders; - bescherming van de voor graffiti gevoelige plaatsen door technopreventieve maatregelen; - gerichte patrouilles door Securail op basis van fenomeenanalyse. De inspanningen van alle betrokken partijen resulteerden in een daling van het totaal aantal vastgestelde feiten (aan rollend materieel en andere) in 2008 (daling van 1034 naar 785 feiten). 2. en 3 a. Door het intensief gebruik van de stellen kan de graffiti niet binnen een korte termijn verwijderd worden. Er is een lange stilstand in een onderhoudswerkplaats nodig om graffiti grondig te verwijderen. Door de aankoop van extra rijtuigen M6 is dit probleem enigszins verholpen. Een speciale actie is aan de gang sinds begin 2009 waarbij extra middelen ingezet worden. Dit betekent concreet dat sinds begin januari tot einde mei reeds 14691 m² reizigersmaterieel werd gereinigd. 3. b. Wat betreft het rollend materieel zijn het aantal feiten en het schadebedrag per jaar als volgt:2008200908611-4-568 4. In 2008 werden 726 graffiti feiten op rollend materieel vastgesteld en bedroegen de geraamde kosten voor de reiniging 1.850.846,655 euro. De meest getroffen stelplaatsen zijn: Aalst-Kerrebroek, Schaarbeek-Vorming, Sint-Niklaas (Oost), Vorst Rijtuigen, Hasselt, Brussel-Zuid, Geraardsbergen, Gent St. Pieters, Leuven, Tournai, Aalst, Oostende, Liège-Guillemins, Denderleeuw, Oudenaarde, Poperinge en Merelbeke.