Het Groot Belgisch Treinen Forum

Opiniestuk in De Standaard vandaag.
Commentaar overbodig.

"Wie gaf de opdracht voor de moord op het stationsloket?
De moord op het loket is uitgevoerd door het voetvolk, de opdrachtgever blijft veilig achter de schermen, schrijft Kris Peeters.
[Lector verkeerskunde (Hogeschool PXL), auteur van 'Weg van het systeem' (Vrijdag).
12 juni 2025 om 23:59]

Het loket sterft voor onze ogen. Langzaam maar zeker wordt het door onzichtbare krachten dicht- en dus doodgeknepen.

Niemand wil dat. “Geen maatregel zo onpopulair als de geplande sluiting van stations”, kopte deze krant enkele weken geleden nog (DS 22 mei). Toch gebeurt het.

Week na week krimpen de openingsuren. Zelfs als het loket officieel open is, is het feitelijk gesloten. De loketbediende wordt verplicht tot medeplichtigheid bij de sluipmoord op zijn eigen job. Gehoorzaam staat hij de klanten bij in hun gevecht met de machine.

Wie weigert, hangt een sanctie boven het hoofd. De vakbonden verklaren zich onmachtig. “Die discussie hebben we zeven jaar geleden al verloren”, luidt het. Dat moet dan een discussie achter gesloten deuren zijn geweest. Een waarbij de bonden andermaal vergaten dat de reizigers hun beste bondgenoten zijn. Wat rest is fatalisme: “Er is niks meer aan te doen. Brussel heeft beslist.”

Niemand weet precies wie “Brussel” is. Is het een minister? Is het de ceo? De raad van bestuur, misschien? In ieder geval eist niemand de verantwoordelijkheid op.

Het is een moord in opdracht. Uitgevoerd door het voetvolk, met een opdrachtgever die veilig achter de schermen blijft.

Tickets worden nu alleen nog aan het loket verkocht aan wie niet over een elektronisch betaalmiddel beschikt. Die service moeten we als een gunst beschouwen. Wie de trein wil nemen, heeft weldra een bankrekening en een bankkaart nodig. En liefst ook nog een smartphone met een abonnement.

Maar dat is pas de volgende stap. Al worden er nu al geen kaartjes van De Lijn meer verkocht: “Daarvoor moet je in de Lijnwinkel zijn.” Om die te bereiken moet je de bus nemen. Om die te betalen heb je een smartphone nodig.

De bediende aan het loket is gelaten en openhartig: “Als ik aan het loket te veel tickets verkoop, dan krijg ik last.” Hij wil wel bijstand leveren aan de automaat. Hij is de kwaadste niet. Ooit zat hij achter het loket. Tegenwoordig staat hij aan de automaat. Binnenkort is hij helemaal verdwenen. Verdampt in het efficiëntieproces.

Het is niet alleen een moord. Het is ook een verdwijningszaak.

Het aantal lokethandelingen moet naar beneden. Koste wat kost, want dat is goedkoper. Zo kan de NMBS straks beweren dat het loket wordt gesloten omdat niemand er nog gebruik van maakte.

Het is een moord, een verdwijningszaak, een masterclass bedrog. Voorkom dat mensen ergens gebruik van maken. Schaf het daarna af omdat ze er geen gebruik van maakten. Laat de mensen geloven dat het hun eigen schuld is. Een drietrapsraket van doortrapte listen en leugens om het loket naar de maan te schieten.

“Tuut, zei de trein en de statie vertrok”, grapte mijn grootvader een halve eeuw geleden. Het ziet ernaar uit dat hij alsnog gelijk krijgt.

Het station vertrekt in slow motion. Eerst het buffet, daarna de kiosk, nu het loket, straks de wachtzaal en de toiletten. We staan erbij en kijken ernaar. Mogelijk worden we later ondervraagd als getuigen, eventueel aangeklaagd wegens schuldig verzuim: “Waarom deed u niks? Tien procent van de Belgische bevolking heeft geen smartphone, 15 tot 20 procent wordt beschouwd als digibeet. De meesten zijn ouderen, laaggeschoolden, mensen met een laag inkomen. Waarom liet u de meest kwetsbaren aan hun lot over?”

De zaak zal als een cold case worden afgesloten. En koud zal het zijn op het perron. Met iedere mens minder wordt ons spoor een beetje minder menselijk.

Dat heet vooruitgang. Wie kan daar nu tegen zijn?"

Men is momenteel overal bezig met onderstationscheffen af te schaffen en hun takenpakket (begeleiden van groepen, groepsreservaties kleven, reisassistentie voor personen met een beperkte mobiliteit, ...) door te geven aan de loketbedienden en treinbegeleiders.
Daardoor zit er vaker en vaker niemand achter een loket en zie je enkel een bordje "Ik ben momenteel iemand aan het helpen in het station".
Allemaal met dank aan de politiek die de NMBS ziet als een geweldig overheidsbedrijf om op te besparen.

Dat van die loketten is geen zuiver spoors gegeven hoor. Kijk naar banken, post, winkels, overval zie je hetzelfde. Minder personeel aan een desk om je te helpen. Dat het met minder kan dan vroeger is ergens logisch maar de slinger is misschien wat te ver aan het doorslaan.

Ik begrijp het niet meer. De zeldzame keren dat ik de trein gebruik maak ik gebruik van vorderingen. In de brief van het bedrijf dat mij die bezorgde staat in dat ik die aan het loket moet omwisselen. Ook als er geen loket is moet deze vordering ingevuld zijn voordat ik op de trein stap.

In realiteit moet ik die nu omwisselen op de trein. De laatste keer dat ik dit voorhad zei de tbg dat ik mocht wachten tot hij bij mij was om die in te vullen. Als er dan geen tbg langs komt heb ik dus een vordering uitgespaard zei hij.

Een vordering wordt gezien als betaalmiddel dus deze mag je inderdaad nog schrijven als de treinbegeleider naast je staat.

Woordje uitleg ? Hoe werkt zo'n vordering ? Waar haal je die ?

Even terug naar het onderwerp: ik vind "moord" toch wel een erg zwaar woord. Okee, het komt van een krant en een krant moet nu eenmaal verkopen, maar op deze manier wordt het goedkope sensatiejournalistiek. De eerste stap naar populisme.

Even doorbouwend op wat @Steven reeds stelde: het afschaffen van loketten is een trend in de hele maatschappij en het spoorbedrijf volgt (voor deze ene keer) de maatschappelijke trend. En die trend hebben we ten dele aan onszelf te danken, door als consument altijd voor het goedkoopste van het goedkoopste te kiezen. Wie blijft nog een leven lang bij 1 bank en bij 1 verzekeraar? We shoppen het internet plat voor de beste deal en kopen entoesiast in landen waar ons geld misbruikt wordt, en dan staan we te klagen dat alle (nuts)bedrijven loketten sluiten.

Okee, bij het spoor is het een beetje anders, maar ook daar hebben we het als samenleving gedeeltelijk aan onszelf te danken.

jan_olieslagers schreef: ↑14 jun 2025, 19:44 Even terug naar het onderwerp: ik vind "moord" toch wel een erg zwaar woord. Okee, het komt van een krant en een krant moet nu eenmaal verkopen, maar op deze manier wordt het goedkope sensatiejournalistiek. De eerste stap naar populisme.

Even doorbouwend op wat @Steven reeds stelde: het afschaffen van loketten is een trend in de hele maatschappij en het spoorbedrijf volgt (voor deze ene keer) de maatschappelijke trend. En die trend hebben we ten dele aan onszelf te danken, door als consument altijd voor het goedkoopste van het goedkoopste te kiezen. Wie blijft nog een leven lang bij 1 bank en bij 1 verzekeraar? We shoppen het internet plat voor de beste deal en kopen entoesiast in landen waar ons geld misbruikt wordt, en dan staan we te klagen dat alle (nuts)bedrijven loketten sluiten.

Okee, bij het spoor is het een beetje anders, maar ook daar hebben we het als samenleving gedeeltelijk aan onszelf te danken.

Exact, en dan kunnen we de openingsvraag van dit topic beantwoorden met: de reizigers zelf.

dentheo schreef: ↑14 jun 2025, 12:13 Woordje uitleg ? Hoe werkt zo'n vordering ? Waar haal je die ?

Zo'n vordering is een soort van "cadeaubon" voor een treinreis die je krijgt als werknemer van bepaalde (ex-)overheidsbedrijven zoals bpost, Proximus, Skyes, ...

Mevrouw Dutordoir heeft zichzelf het stilzwijgen opgelegd – we horen haar niet meer. Nochtans zou de spoorwegdirectrice als geen ander moeten weten dat het loket het eerste aanspreekpunt is voor de reizigers.

Loketbedienden en stationspersoneel vormen de eerstelijnshulp: zij staan dagelijks in direct contact met het publiek. Ze weten precies hoe ze mensen moeten helpen en zijn altijd paraat wanneer er iets misloopt. Ze zijn, kortom, onmisbaar voor een organisatie die haar werking ernstig neemt.

Het is trouwens één van de hoofdredenen waarom we ons openbaar vervoer in publieke handen houden: omwille van de dienstverlening naar de mensen toe. Zonder dit alles kan het vervoer evengoed (en vaak efficiënter) uitgevoerd worden door een Arriva of een Keolis. NMBS prijst zichzelf de markt uit, en verliest haar laatste troef die ze nog in handen heeft...

ronny schreef: ↑13 jun 2025, 17:10 Ik begrijp het niet meer. De zeldzame keren dat ik de trein gebruik maak ik gebruik van vorderingen. In de brief van het bedrijf dat mij die bezorgde staat in dat ik die aan het loket moet omwisselen. Ook als er geen loket is moet deze vordering ingevuld zijn voordat ik op de trein stap.

In realiteit moet ik die nu omwisselen op de trein. De laatste keer dat ik dit voorhad zei de tbg dat ik mocht wachten tot hij bij mij was om die in te vullen. Als er dan geen tbg langs komt heb ik dus een vordering uitgespaard zei hij.

Klopt.
Ik heb sinds enkele jaren ook vorderingen (bpost). Ik meld het zelf niet meer bij het opstappen: Ik zie wel of er iemand langs komt of niet. Zo heb ik al veel vorderingen kunnen uitsparen.
Naar mijn gevoel is er ook veel minder controle dan pakweg 10-15 jaar geleden.

Naar mijn gevoel is er niet minder controle vergeleken met vroeger maar zijn er meer zwartrijders waar de treinbegeleider meer tijd aan moet besteden ipv gewoon een ticketje scannen, eventueel knippen en doorlopen.
Als treinbegeleider ben je op de IC Brussel — Antwerpen in het weekend bijvoorbeeld al blij als je 3 wagons kunt doen op dat volledige traject gewoon omdat deze zo vol zit met reizigers die geen of een foutief ticket hebben aangekocht.

En ik ga ook niet ontkennen dat er treinbegeleiders zijn die zich op zulke treinen niet laten zien gewoon omdat ze het zo beu zijn, zo kennen de meeste ook wel de probleemlijnen en -plaatsen (Vilvoorde, Aalst, Tubeke, Verviers, ...)