Dag,
Traditioneel vinden tijdens het derde weekend van september in het Brussels Gewest de Open Monumentendagen plaats. Ook voor deze 21ste editie worden talloze gebouwen uitzonderlijk opengesteld voor het grote publiek en zijn diverse musea gratis toegankelijk. Wij maken van die gelegenheid gebruik om een maximale portie cultuur op te snuiven, met maar liefst vijf verschillende (museum)bezoeken op één dag. Tussendoor verplaatsen we ons uiteraard met de MIVB, die op deze autoloze zondag (in het kader van de ‘Aardig-op-weg-week’) gratis stadsvervoer aanbiedt, volgens zaterdagdienstregeling nog wel. Ook de NMBS heeft in dit project de trein trouwens niet gemist: met het zogenaamde ‘Mobiliteitsbiljet’ sporen we vandaag voor het forfaitaire bedrag van 8 euro.
Het hoeft niet te verbazen dat we een druk programma voor de boeg hebben, en dus moeten we vroeg uit de veren. De loketbediende in Bilzen wordt al meteen aardig op de proef gesteld: een groep heeft blijkbaar problemen met hun gereserveerde biljetten, terwijl ook iedereen in de rij daarachter dezelfde trein nog wil halen. Het lukt net op tijd, mede doordat IR c 2929 (Bilzen 07:52 – Hasselt 08:04) een drietal minuten vertraging laat noteren. Al wie de dienstregeling op lijn 34 enigszins kent, weet dat er dat bij aankomst in Hasselt al 5 zullen zijn. Het valt op dat alle treinen van deze relatie in een verdubbelde samenstelling rijden, uiteraard om straks de toeloop naar het vernieuwde station van Liège-Guillemins op te vangen. Er zijn daar immers heel de dag gratis rondleidingen en festiviteiten. Concreet rijden alle IR c’s dus met 2 AM B’s; wij kiezen er stel 319 uit. En inderdaad: we arriveren met +5 in Hasselt.
Dat is nog geen reden tot ongerustheid, want IC E 1530 (Hasselt 08:07 – Brussel-Centraal 09:26) dient te wachten op aansluiting. Er staat dus een M6-stormram klaar op spoor 7, met HLE 2759 die de tractie verzorgt. De koppeling in Landen verloopt wonderwel vlot, alsook het eerste deel van de rit. In de weide nabij Herent is er niet veel meer te merken van het kunstproject ‘De Toren’, dat vorige maand de pendelaars eens wilde laten stilstaan bij hun overhaaste manier van leven. Niet dat het z’n impact gemist heeft: tegen alle verwachtingen in mocht CR 3789 er op 1 september een halve minuut halthouden, tot genoegen van zowel de initiatiefnemers als de reizigers. “Absoluut éénmalig, treinen horen immers te rijden”, beklemtoonde de NMBS nochtans meteen daarna bij monde van woordvoerder Jochem Govaerts. Onze TB heeft die boodschap alvast goed begrepen, want we rijden vlotjes lijn 36N op. Voor heel eventjes dan toch, want werkzaamheden verdrijven ons al voor Veltem naar de buitenste sporen. Daardoor moet het allemaal wat trager, en als later ook de NZV nog een handje helpt (er zit ongetwijfeld een vertraagde IC J voor ons), komen we toch nog 5 minuten te laat aan in Brussel-Centraal.
Onze eerste bezienswaardigheid kunnen we van daaruit te voet bereiken: de Eldoradozaal. Eigenlijk hebben we dit bioscoopgebouw (in Art Décostijl, daterend uit 1931) pas gisteren aan ons programma toegevoegd, na een reportage in het journaal. De gids van dienst geeft ons eerst enige toelichting bij de naam, die blijkbaar slaat op het paradijs met goud (or) in overvloed. De link met het koloniale Congo lag destijds dus voor de hand, en de indrukwekkende wandversieringen illustreren dat. De bioscoopbranche was trouwens ook figuurlijk een goudmijn tijdens het interbellum, toen burgers nog veelal hiervan afhankelijk waren om op de hoogte te blijven van de actualiteit. Er waren destijds dan ook niet minder dan 34 cinema’s tussen het Noordstation en het De Brouckèreplein. Oorspronkelijk telde de ene zaal in dit complex maar liefst 2708 zitplaatsen, maar na een renovatie in de jaren ’70 (toen ook de naastliggende Scala is opgeslorpt) zijn er nu meerdere zalen, met een gezamenlijke capaciteit van 2640 zitjes.
Metro 1 De Brouckère 10:42 – Park 10:44 (+3) 121
Ook het Museum van de Nationale Bank is meer dan een bezoekje waard. Na een persoonlijk welkomstwoordje van Guy Quaden, gouverneur van deze instelling, begint de eigenlijke tentoonstelling, die trouwens ieder weekend gratis is. Verspreid over 15 zalen krijgen we achtereenvolgens een overzicht van de geschiedenis van deze instelling en het geld als betaalmiddel, alsook van de economische en culturele invloeden ervan.
Tram 94 Park 12:23 – Kleine Zavel 12:27 (+4) 2002
Vervolgens staat het Koninklijk Conservatorium op het programma, gelegen aan de Regentschapsstraat. Daar zijn we vooral geïnteresseerd in de architectuur van het gebouw in eclectische stijl (dat langs de buitenzijde uitpuilt van verwijzingen naar de Griekse mythologie en naar bekende componisten), met als blikvangers het trappenhuis en de wondermooie concertzaal. De architect, Jan Pieter Cluysenaer, is ook bekend van de Sint-Hubertusgalerij vlakbij het centraal station. Dit conservatorium dateert uit de laatste jaren van zijn carrière, en geeft blijk van zijn kunde en ervaring. Het is hier dat de halve finale van de Koningin Elisabethwedstrijd doorgaat, met op de achtergrond een imposant orgel. Wie het gebouw van wat dichterbij bekijkt, moet helaas vaststellen dat het zich in een erbarmelijke staat bevindt. Door politiek getouwtrek tussen het federale niveau en de gemeenschappen is een restauratie immers op de lange baan geschoven, waardoor bepaalde lokalen zelfs niet langer bruikbaar zijn. Tegenwoordig is er een vzw opgericht, met als doel de renovatie van dit monument. Moet het trouwens gezegd dat ook deze instelling opgedeeld is in een Nederlandstalige en een Franstalige vleugel…
Bus 48 Grote Zavel 14:00 – Hallepoort 14:06 (+2) 8473 (Van Hool A500)
De volgende halte wordt de Hallepoort, een zes eeuwen oud overblijfsel van de tweede stadsomwalling (dat in de 19de eeuw echter grondig gerenoveerd is). De vesting heeft altijd een militaire bijklank gehad: eerst als stadspoort en bewakingspunt, later als wapendepot. Tegenwoordig is er een museum in gevestigd dat de geschiedenis van Brussel belooft uit te diepen, maar in feite eerder tegenvalt. Zelfs een panorama vanop de zolderverdieping (die tegenwoordig een derde hoger ligt dan in de middeleeuwen) is ons niet gegund, want het is vandaag nogal mistig boven onze hoofdstad.
Tram 3 Hallepoort 15:30 – Beurs 15:36 (+1) 4009
Het Brussels Parlement is een eerder onopvallend gebouw in de Lombardstraat, maar loont binnenin zeker de moeite. Bovenop een neoclassicistische basis heeft men een vijftiental jaar geleden een modern halfrond gebouwd, waar nu de plenaire vergadering samenkomt. In de verschillende zalen en salons worden we door onze gids vooral gewezen op de gevarieerde collectie aan kunstwerken. Loop zeker ook even door de tuin, want daar staat de hoogste verticaal beplante wand ter wereld. Na dit bezoek wandelen we door het stadscentrum terug naar het centraal station. Het krioelt er van de fieters (autovrije zondag, weet je wel), en de straten worden opgefleurd door foren en muzikanten.
Alle activiteiten eindigen om zes uur, zodat IC A 516 (Brussel-Centraal 18:01 – Liège-Guillemins 19:00) de beste optie is om onze terugreis aan te vatten. Eén blik op de wachtende mensenmassa maakt duidelijk dat we hier niet zonder overbezetting zullen vertrekken, maar wij vinden gelukkig nog een zitplaats in het laatste van de 12 I11-rijtuigen, waar we een duwtje in de rug krijgen van HLE 1338. De trein staat overal langer dan voorzien stil, zodat de 4 minuten vertraging niet worden weggewerkt.
Ook in Liège-Guillemins is er nog wat meer rumoerigheid dan gewoonlijk, hoewel de rondleidingen in het station officieel om 18 uur eindigden. Ik kan de bewonderaars echter geen ongelijk geven: het resultaat mag gezien worden! Eigenlijk kan je dit gerust het zesde monument van de dag noemen. We kunnen ons toch nog tijdig een weg banen naar spoor 7. Daar staan er 2 AM B’s te wachten als IR c 2941 (Liège-Guillemins 19:08 – Bilzen 19:52), zo lijkt het althans. Na een vlot begin van de rit stoten we in Liers op een klassiek scenario: het wordt er 5 minuten wachten op onze vertraagde tegentrein, vooraleer we het enkelsporige baanvak kunnen oprijden. Plotseling passeert via spoor 3 een break richting bundel, die ik niet meteen kan thuisbrengen. Pas bij aankomst in Bilzen wordt alles duidelijk: onze AM B 412 is alleen vertrokken vanuit Liège-Guillemins, terwijl het zogezegde tweede stel op dat ogenblik al losgekoppeld was. Voor ons eindigt de treinrit hier in Bilzen, maar veel studenten staan gepakt en gezakt klaar om nog richting universiteitssteden te sporen. Ze zullen alvast beloond worden voor de moeite: later zie ik op railtime.be dat de aansluiting in Hasselt gewacht heeft, hoewel de trein uiteindelijk 9 minuten vertraging maakte.
Foto’s vind je op mijn blog: http://spoorneus.skynetblogs.be