Pagina 1 van 1

Oorsprong rijtuig benamingen

Geplaatst: 28 okt 2024, 12:04
door TKR
Om het even af te splitsen van het M7 topic. :)

Wat ik terug vind in officiele documentatie van NMBS:
I: Internationale rijtuigen
L: Lateraal (deuren per compartiment)
N: rijtuigen afkomstig van Nord Belge
R: getrokken rijtuigen voor bij de MW42-45 (Remorque)
WL: slaaprijtuigen (Wagons Lits)

M en K worden in deze documenten beide onder 'rijtuigen voor binnenlands verkeer' gezet.
Dat ze net over de grens naar Aken of Lille gingen word niet als internationaal gezien. (in tegenstelling tot Amsterdam/Parijs/Keulen/Basel/...)
Dat M afkomstig is van deuren Middenin (moyen?) en K van deuren aan de Kop vind ik op zich nog wel aannemelijk.
Al kan ik voor de K geen Franstalige benaming bedenken?
Het klopt wel gewoon natuurlijk. In de documentatie (opgesteld in 1985) wordt K1 omschreven als 'doorgaande treinen', L als 'half doorgaande treinen', en M1 als 'stoptreinen'. Al de daaropvolgende versies van K en M worden samen weer onder 'materieel voor binnenverkeer' gebracht.

Re: Oorsprong rijtuig benamingen

Geplaatst: 28 okt 2024, 12:41
door overweg13
Nog even aanvullen: R-rijtuigen werden ook ingezet in door locs gesleepte treinen. Ze hadden dan de gangbare treingroene kleur. Er waren zelfs rijtuigen met een rudimentaire eersteklasafdeling. Maar oorspronkelijk waren het inderdaad rijtuigen die als "aanhangwagen" of "tussenrijtuig" voor de AR's dienden.
Uit 50 jaar reizigersvervoer van Willy Pypen haal ik dat van de 30 lichte aanhangwagens voor de motorwagens type 602 tot 606 slechts 10 gebruikt werden als aanhangwagens. Er bleven dus 20 rijtuigen over, verdeeld als volgt:
- 16 werden tweedeklasrijtuigen, met 78 zitplaatsen; (63951 - 63966, later 62401 tot 62416)
- 4 werden AD's, met een pakwagenafdeling en een eersteklasafdeling (66001 tot 66004. later 68401 tot 68404).

Alle rijtuigen werden onderhouden in OP Gent-Sint-Pieters. Ik heb ze zelf nog genomen op de lijnen 86 en 73 (tot Kortemark), maar getuige het vermelde werk reden ze ook naar Sint-Niklaas, Eeklo, Ath en Mechelen.
Ze werden buitendienstgesteld vanaf 1977, in 1981 verdwenen alle overblijvende R-rijtuigen in 1 PV.

Re: Oorsprong rijtuig benamingen

Geplaatst: 28 okt 2024, 14:15
door Steven
Je moet het een beetje breder zien. Letters gebruiken was dus vanaf het begin vrij standaard. Dit maakte korte berichten per morse mogelijk.

Voor rijtuigen waren de letters A, B en C al in gebruik om hun rijtuigklasse aan te duiden. De letter D werd al gebruikt voor bagage.voor de rijtuigen zelf ga je dan beste deze letters wat ontwijken om verwarring te voorkomen. Dus schuif je best al wat op in het alfabet om je rijtuigen zelf te benoemen als je hiervoor maar 1 letter wenst te gebruiken.

Re: Oorsprong rijtuig benamingen

Geplaatst: 30 okt 2024, 22:43
door Natje049
Zeer specifiek onderwerp maar toevallig was ik hier een uur geleden ook naar op zoek. Voor M rijtuige werd bij ook eens gezegd dat het Metalic kon zijn. Voor K las ik ook eerder "kop" wegens de deuren op kop maar dit is voor mij zeer onwaarschijnlijk aangezien dit totaal niet Frans is.
Tijdens mijn onderzoek kwam ik dit stukje tekst wel tegen:

"es voitures K1 possédaient de nombreuses boiseries en Kambala, surtout pour les première et seconde classe, et les intérieurs avaient en partie été dessinés par Henry Van de Velde qui exécuta notamment le premier design des revêtements textiles de première et de deuxième classe. C’est également à lui qu’on doit le logo de la SNCB"

Kambala voor K? Beetje vaag wel als het dat is maar misschien?

Verder is het ook wel aannemelijk dat ze letters als ABCD oversloegen en dan wel verder gingen (vanaf G dan pas?) met GC(I), geen H, wel I, geen J, wel KLMN, geen O, wel R... niet heel consistent. Maar natuurlijk, spoorwegen en logica... :D

Re: Oorsprong rijtuig benamingen

Geplaatst: 30 okt 2024, 23:24
door overweg13
Die G in GCI staat voor grande capacité en de i wijst op de mogelijkheid om van het ene rijtuig naar het andere over te gaan, de Franse term ontsnapt me nu zou het intercirculation kunnen zijn?

Re: Oorsprong rijtuig benamingen

Geplaatst: 31 okt 2024, 06:19
door Klassiekje
overweg13 schreef: 30 okt 2024, 23:24 Die G in GCI staat voor grande capacité en de i wijst op de mogelijkheid om van het ene rijtuig naar het andere over te gaan, de Franse term ontsnapt me nu zou het intercirculation kunnen zijn?
Inderdaad, Grande Capacité et Intercirculation

Re: Oorsprong rijtuig benamingen

Geplaatst: 31 okt 2024, 10:20
door jan_olieslagers
Ik dacht dat de I vooral aangeeft dat er in elk rijtuig een doorgaande gang is van het ene balkon tot het andere; daarbij werd de capaciteit ook verminderd van 96 tot 80 zitplaatsen in een derdeklasrijtuig. Maar wellicht zijn beide faciliteiten samen ingevoerd?

Re: Oorsprong rijtuig benamingen

Geplaatst: 31 okt 2024, 13:32
door DR-fan
M staat inderdaad voor 'metaal'. De M1 was het eerste rijtuig voor binnenlands verkeer dat volledig uit metaal werd gebouwd.

Re: Oorsprong rijtuig benamingen

Geplaatst: 31 okt 2024, 14:10
door overweg13
DR-fan schreef: 31 okt 2024, 13:32 M staat inderdaad voor 'metaal'. De M1 was het eerste rijtuig voor binnenlands verkeer dat volledig uit metaal werd gebouwd.
Klinkt goed, maar waarom kwamen K en L daarna ook nog aan de beurt; dat zijn toch ook metalen rijtuigen?

Re: Oorsprong rijtuig benamingen

Geplaatst: 31 okt 2024, 15:01
door Reuel
Kweethetniet, en Laatonsmaariets doen :wink: ?

Re: Oorsprong rijtuig benamingen

Geplaatst: 01 nov 2024, 14:33
door DR-fan
overweg13 schreef: 31 okt 2024, 14:10 Klinkt goed, maar waarom kwamen K en L daarna ook nog aan de beurt; dat zijn toch ook metalen rijtuigen?
Voor de K's weet ik het niet, maar de L-rijtuigen hebben voor zover ik weet nog deels een houten geraamte waarop metalen panelen werden aangebracht.

Re: Oorsprong rijtuig benamingen

Geplaatst: 01 nov 2024, 14:55
door overweg13
DR-fan schreef: 01 nov 2024, 14:33
overweg13 schreef: 31 okt 2024, 14:10 Klinkt goed, maar waarom kwamen K en L daarna ook nog aan de beurt; dat zijn toch ook metalen rijtuigen?
Voor de K's weet ik het niet, maar de L-rijtuigen hebben voor zover ik weet nog deels een houten geraamte waarop metalen panelen werden aangebracht.
Ik vind ze nochtans terug in het eerder geciteerde werk van Willy Pypen, dat als ondertitel "De Metalen Rijtuigen van de NMBS" kreeg. En om de discussie nog wat extra zuurstof te geven: die GCI-rijtuigen werden aangeduid als type... P.