Vanmiddag kwam ik nog wat plaatjes tegen van graantreinen, die in Nederland gereden worden door rail4chem. Dus hierbij een verhaaltje en een plaatje...
Groot was de verbazing in de zomer van 2005, toen een Class 66 van rail4chem gezien werd met 'bolbuiken': Belgische en Franse graanwagens. Het bleek te gaan om een graanvervoer, dat 'afgepakt' was van Railion. De treinen met maïs en graan komen uit Hongarije en Tsjechië, waarbij rail4chem Benelux de tractie verzorgt tot de grens (Bad Bentheim, Emmerich, Venlo) of tot net over de grens, Bottrop (zo'n 30 kilometer voorbij de grensovergang Emmerich). Dat wisselen in Bottrop is vrij makkelijk, want zo kan er in het overvolle Emmerich doorgereden worden, en in Bottrop heeft rail4chem toch zelf sporen beschikbaar, zodat er in princiepe altijd ruimte is om van loc te wisselen.
Als de loc van rail4chem Benelux van de trein af is, komen de Duitsers in actie. Er wordt een BR185 van rail4chem (of een gehuurde loc van TX Logistik), of zelfs dubbeltractie, aangekoppeld en de reis gaat verder naar de grens met Tsjechië, via het Rheindal meestal. Vanaf de grens met Tsjechië verzorgt Viamont, met allerlei vreemde diesellocs, de tractie. Zowel de beide rail4chem-bedrijven, als Viamont zitten in een alliantie van diverse particuliere vervoerders, European Bulls. Het doel van EB is om meer samen te werken, zodat de kleine vervoerders kunnen concurreren met reuzen als Railion en SBB Cargo. Dat dat zeker kan, bewijzen de graantreinen wel.
Treinen die naar het oosten reden waren in de beginperiode leeg, en de volle met maïs of andere granen reden naar het westen. In het begin steeg het al snel naar drie treinen per dag, in de zomer van 2006 werd zelfs een record geboekt van vijf treinen per dag. Problematisch was de opstelruimte voor zoveel wagens, en op een gegeven moment werd het zelfs zo problematisch dat het aantal treinen op een dag is teruggeschroeft naar twee of drie, het huidige niveau.
In de hele graanwagenomloop van European Bulls, tref je op dit moment zo'n 900 wagens aan, verdeeld over 27 treinen (van ongeveer 28 vier-assige wagens, of 40 twee-assige). Er rijden vier-assige NMBS en SNCF graanwagens mee ('TMF CITA'), als Sloveense, Hongaarse en Duitse vier-assige wagens (geleased via EEWS). Ingezette typen zijn voornamelijk Uagps-achtigen (van die 'bolbuiken' in het grijs, groene wagens met rail4chem-logo's, Hongaarse kunstmestwagens die nu opeens graan vervoeren, Duitse en Oostenrijkste donkerbruine Tadgs-wagens) en Tds'jes (bruin), waarbij meestal meerdere typen in één trein zitten, wat dus fotogenieke treinen oplevert.
Om de wagenvloot optimaal te benutten, worden de graanwagens na lossing in de Rotterdamse havens (om precies te zijn: Maas Silo in de Botlek) doorgereden naar ADM in de Europoort, of EBS in de Botlek (hemelsbreed nog geen 500 meter van Maas Silo!). Daar worden de graanwagens weer beladen met soja, bestemd voor het Oostblok. Zo komt het de laatste tijd haast niet meer voor dat er lege treinen rijden.
Ergens aan het begin van 2006, kwamen er weer nieuwe bestemmingen bij in de Rail4Graan-omloop (afgeleid van 'rail4chem'): Barneveld (maïs) en Amsterdam Westhaven (sojameel).
Het bedrijf in Barneveld, dat acht jaar geleden voor het laatst een graanwagen gezien had, ontving opeens weer graan, tot grote vreugde van vele hobbyisten en andere geïnteresseerden.
Momenteel zijn er in Nederland vijf Rail4Graan-bestemming:
- IGMA, Amsterdam Westhaven: hier worden sinds 5 januari 2006 identicieel graanwagens beladen met sojameel;
- Rijnvallei, Barneveld Centrum: sinds februari 2006 wordt hier ongeveer drie keer in de maand, een graantrein uit Hongarije gelost. Het brengen van de wagens kan alleen 's nachts plaatsvinden, omdat Connexxion dan niet rijdt. De Rijnvallei ligt namelijk aan een enkelsporige lijn, waarop Connexxion tussen 06.00 en 01.00 een strakke kwartier- of halfuursdienst aanbiedt;
- Maas Silo, Rotterdam Botlek: verreweg de grootste klant, hier worden diverse graansoorten uit het Oostblok gelost, opgeslagen in silo's en als het schip er is, het schip in gepompt;
- EBS St. Laurenshaven, Rotterdam Botlek: hier wordt één keer in de week een graantrein met soja voor Hongarije beladen;
- ADM, Rotterdam Europoort: hier wordt meerdere keren in de week een graantrein met soja voor Hongarije beladen.
Het graan dat bij Maas Silo gelost wordt, is ingekocht door de Europese Unie, die het voor lagere prijzen aan de derde wereld-landen verkoopt. Onbewust doneren wij dus allemaal wat aan Afrika...
Rail4chem zet in Nederland, meestal een G2000 of Class 66 in voor haar graantreinen. In mindere mate komt dubbel- of trippletractie G1206 voor.
Hieronder wat plaatjes, van dit best wel indrukwekkende vervoer. We beginnen bij het begin...
Op 23 juni 2006, buigt de PB02 met 28 wagens graan voor de Botlek, af van de spoorlijn Rotterdam-Dordrecht. In de achtergrond de fly-over van de HSL, waar de treinen ter zijner tijd van linker- naar het rechterspoor over wisselen.
Op 27 mei 2006, kwam de 2007 van rail4chem met een graantrein uit Hongarije langs het Rail Service Center Rotterdam. De trein was bij Venlo de grens over gekomen, en de bestemming was de Botlek.
Een Uagps van r4c in de Botlek.
In de Botlek, verzorgt Rotterdam Rail Feeding (RRF), in opdracht van rail4chem, het rangeerwerk. Zodra de rail4chem-loc verdwenen is, ontfermt RRF zich over de trein. De 203.101, een gehuurde V100 van Alstom, rangeert met een fraaie sleep Tds'jes bij Maas Silo op 27 mei 2006.
Op vrijdag 7 april 2006 was de 203.101 ook al aan het werk bij Maas Silo, maar toen met een andere type wagens. De foto toont de loc op het terrein van Maas Silo.
Op 18 juni 2006, was de 2003 van rail4chem nog blauw, toen deze een sleep graanwagens naar binnen duwde bij Maas Silo. Deze G2000 heeft, voordat hij in dienst kwam bij r4c, ook homologatieritten gemaakt in België. Later is de loc in de rail4chem-kleuren bestickerd, en kreeg op de huiven reclame voor European Bulls.
En dan begint het lossen, wat zo'n 3 uur duurt voor een trein van 25 wagens.
Maas Silo gebruikte vroeger, voor rangeerwerk op het terrein, twee locomotoren (beter bekend als 'Sik'). De eerste kwam al snel met ernstige schade buiten dienst te staan, de tweede hield het langer uit maar moest het uiteindelijk ook opgeven. Op 31 juli 2006 deed het locje het nog gewoon, toen ze een sleep graanwagens over de losput trok.
Uit de tijd dat rail4chem zelf het rangeerwerk nog deed: de 66 020 staat met de geloste wagens klaar voor vertrek naar het grote emplacement Botlek.
Een bij Vossloh gehuurde G2000 van rail4chem, met het nummer 1001326 (tevens het fabrieknummer) rijdt over het allereerste stukje Betuweroute, de Havenspoorlijn. In de achtergrond de silo's van Maas Silo, op 9 september 2006.
De 2003, nu met stickers, is op zaterdag 1 juli 2006 naar Emmerich onderweg met een sojatrein van ADM Europoort, en rijdt hier onder de viaducten van het Vaanplein (wegenknooppunt bij Rotterdam) door. De trein is bont samengesteld uit bolbuiken en Tds'jes.
De 2008 is met sojatrein 60135, van Europoort naar Emmerich, onderweg op 26 oktober 2006, en rust even uit in Ede. De gemiddelde soja- of graantrein is 550 meter lang, en zo'n 1800 ton in gewicht.Ik hoop dat u allen wat wijzer bent geworden van het graangebeuren, en als er vragen zijn hoor ik het wel... Tot zover weer!
