NMBS knoeit met koppelingen
Geplaatst: 28 mar 2008, 13:19
Vandaag als brief van de dag in De Morgen:
NMBS knoeit met koppelingen
"Met een kwaliteitsvolle, betrouwbare en marktgerichte dienstverlening speelt de NMBS een sleutelrol in de ontwikkeling van duurzame mobiliteit", aldus operator NMBS in ronkende bewoordingen op haar website.
In Blankenberge hebben ze zo hun twijfels over die "kwaliteitsvolle dienstverlening". Sinds 4 februari zijn de reizigers die in de spits naar Brussel willen hun overstapvrije verbinding kwijt. Tot Brugge rijden zij nu in een klein oud treinstel. De plaatselijke SP.A sprong op de trein van de ontevredenheid en deelde onlangs aan het station ontbijtjes uit.
Achter de trein van Tongeren naar de Kust zit een verhaal. Sinds jaar en dag worden op deze belangrijke Oost-Westverbinding treinstellen ingezet, waarvan er vanaf Brugge een aantal naar Knokke rijden en een aantal naar Blankenberge. Het exacte aantal varieert volgens de vraag, in de zomer gaan er meer treinstellen naar Blankenberge. Nu zijn een aantal van die treinen overbezet. Aangezien de treinen niet kunnen worden verlengd, besliste de NMBS om de oplossing dan maar in de hoogte te zoeken.
Verstandige mensen binnen de NMBS pleitten in navolging van de Franse en Nederlandse spoorwegen voor dubbeldekstreinstellen. Daarmee had de operator flexibel kunnen reageren op de nogal wisselende vervoersvraag naar de kuststeden. De directie Techniek en Productie (vroeger: dienst Materieel), onder leiding van PS-er Richard Gayetot besliste echter om starre pseudotreinstellen samen te stellen uit vijf dubbeldeksrijtuigen en een locomotief. Alleen, die locomotief moest dan wel worden voorzien van een koppeling van 645 kilo. Bombardier, de bouwer van de dubbeldeksrijtuigen en oorspronkelijk belast met de aanpassing van de locs, weigerde bij nader inzien de klus. Zo'n zware koppeling is namelijk heel slecht voor het frame van de loc.
De Dienst Materieel zette echter door en liet de GF-koppelingen in de NMBS-werkplaats van Salzinnes inbouwen. De eerste proefritten waren weinig bemoedigend. Aan inzet per 10 september 2007 was niet te denken. De FOD Mobiliteit gaf pas eind november 2007 zijn zegen. De eerste proefrit met reizigers op 3 december leverde al meteen 40 minuten vertraging op. Desondanks begon de inzet in de gewone dienst vanaf de nieuwe dienstregeling op 9 december.
Al gauw werd de treinserie Tongeren - Kust een van de onbetrouwbaarste van het land. Op sommige dagen liep de som van de extra vertragingen van deze treinserie op tot 200 minuten. Bij de NMBS-klantendienst, de ombudsman en Bond van Trein-, Tram- en Busgebruikers hoopten zich de klachten op. De beide treindelen geraakten in Brugge niet gekoppeld en ontkoppeld. Wat een kind had kunnen bedenken deed zich voor: door het gewicht zaten beide delen van de koppeling niet meer op dezelfde hoogte.
De Dienst Materieel weigerde echter in te zien dat er iets mis was met de techniek. Bij de aankondiging van de dienstregelingsaanpassingen per 7 januari toverde Gayetot een nieuw konijn uit zijn hoed. Met wat extra scholing voor de treinbestuurders zou het wel goed komen. Het kwam niet goed. Later in januari viel de beslissing: de dubbeldekstreinen rijden nu in hun geheel door naar Knokke, in Brugge wordt niet meer worden gekoppeld en ontkoppeld. Reizigers van en naar Blankenberge moeten in de spits overstappen.
Aangemoedigd door dit succes bestelde de NMBS vrolijk extra koppelingen om nog maar eens twintig locomotieven van een stormram te voorzien. Vanaf 7 april, dus na de paasvakantie wordt er opnieuw met reizigers geëxperimenteerd. Voor de zekerheid stopt de NMBS meer minuten in de dienstregeling voor het koppelen en ontkoppelen.
Een voor de hand liggende piste wordt alvast niet overwogen: inzien dat het concept fout is, het dure experiment afblazen en de dubbeldeksrijtuigen inzetten waar ze ook nuttig zijn, zoals tussen Antwerpen en Oostende. Immuun tegen iedere vorm van advies overweegt de ploeg van Gayetot wel om ook de locs die momenteel bij Siemens worden gebouwd uit te rusten met een GF-koppeling.
Heeft topman Descheemaecker zijn mensen nog wel onder controle?. De miserie op het spoor neemt maar geen einde. Vertraging en uitval van treinen zijn momenteel schering en inslag. Materieelproblemen zijn maar één van de oorzaken, maar wel van het soort waaraan de NMBS zelf iets kan doen. Wil zij er iets aan doen?
Kees Smilde
Bond van Trein-, Tram- en Busgebruikers