Wagon of rijtuig ?

[jan_olieslagers]

Vic,

Met alle respect: de discussie was in mijn ogen wat aan het uitdeinen naar het algemene taalgebruik bij de NMBS. Mogelijk was dat een foute inschatting van me. Maar als ik schreef

Welke charme er te vinden is in het stadhuisnederlands van de NMBS is mij niet duidelijk overigens; in mijn oren klinkt het alleen maar potsierlijk.

, dan antwoordde ik op

Overigens, de NMBS terminologie kent nog haar eigenaardigheden, die sommige taalextremisten of moderne communicatoren wellicht uitgezuiverd willen zien, maar die mee de charme en het karakter van de spoorweg bepalen.

en ik moet toegeven dat we daarmee aan het afdwalen waren.

Nu terug naar de grond van de (eigenlijk redelijk futiele) discussie: NMBS schijnt te stellen dat een "spoorwagen zonder eigen aandrijving, enkel bedoeld voor het vervoer van reizigers" (eigen definitie...) NIET mag omschreven worden als "wagon", de enige correcte term zou zijn "rijtuig". Daarvoor is echter geen enkele objectieve ondersteuning te vinden.

[overweg13]

Nu terug naar de grond van de (eigenlijk redelijk futiele) discussie: NMBS schijnt te stellen dat een "spoorwagen zonder eigen aandrijving, enkel bedoeld voor het vervoer van reizigers" (eigen definitie...) NIET mag omschreven worden als "wagon", de enige correcte term zou zijn "rijtuig". Daarvoor is echter geen enkele objectieve ondersteuning te vinden.

Dat laatste is juist, maar het maakt wel een minder dubbelzinnige communicatie mogelijk, en is in die zin toe te juichen.

[pietje]

Nu terug naar de grond van de (eigenlijk redelijk futiele) discussie: NMBS schijnt te stellen dat een "spoorwagen zonder eigen aandrijving, enkel bedoeld voor het vervoer van reizigers" (eigen definitie...) NIET mag omschreven worden als "wagon", de enige correcte term zou zijn "rijtuig". Daarvoor is echter geen enkele objectieve ondersteuning te vinden.

Dat laatste is juist, maar het maakt wel een minder dubbelzinnige communicatie mogelijk, en is in die zin toe te juichen.

Maar het is eigenlijk allen zinvol as er voldoende "draagvlak" voor bestaat en op dit moment is er dat niet.
Als je er van uit gaat dat iedereen weet wat het verschil is tussen wagon en rijtuig is (in de NMBS betekenis dus), dan ga je toch bedrogen uitkomen.
In dit geval zou de verwarring alleen toenemen, en dat zou te betreuren zijn.

[overweg13]

Als je er van uit gaat dat iedereen weet wat het verschil is tussen wagon en rijtuig is (in de NMBS betekenis dus), dan ga je toch bedrogen uitkomen.
In dit geval zou de verwarring alleen toenemen, en dat zou te betreuren zijn.

Ik kan daar spijtig genoeg inderdaad niet van uitgaan, maar dat doet er eigenlijk niet toe. De goegemeente heeft ook griep als ze een verkoudheid bedoelen, zeggen noemen als het heten moet zijn, zeggen hospitaal voor ziekenhuis...
Gelukkig zit er genoeg rek op menselijke dagelijkse communicatie, en hebben we gesofisticeerde stelsels om wetenschap en wiskunde te bedrijven. Gespecialiseerde taal, zoals die van de NMBS, zit daar wat tussenin, en in die zin kan ik best begrijpen dat de NMBS intern een onderscheid wagon - rijtuig hanteert. Daar moet eigenlijk niet eens een draagvlak voor zijn, net zomin als voor wetenschappelijke terminologie (die soms ook fout kan zijn, om dat er ondertussen andere inzichten zijn ontstaan of nieuwe dingen zijn ontdekt.)

[Bordensteker]

Enkele van de laatste posts zijn me uit het hart gegrepen!

Ik heb lang geleden aan het spoor gewerkt, en sinds enige tijd opnieuw. In de tussentijd heb ik o.a. lang in de luchtvaart gewerkt.
In de media is tegenwoordig tot mijn afgrijzen sprake van “vliegmaatschappijen”. Dit “nieuwe” woord wordt tegenwoordig vooral voor luchtvaartmaatschappijen (vliegtuigoperatoren) gebruikt. Maar het wordt soms ook gebruikt wanneer het over vliegtuigfabrieken gaat.
De taal is van het volk. De taal is wat de mensen spreken.
Dat ze daarbij minder duidelijk worden is SoMS (!) niet goed tegen te houden.

Intussen werkt een maatschappij als de NMBS intern met (voorschrift)teksten die zulke aanpassingen niet kunnen en willen bijhouden. En dat is waarschijnlijk maar goed ook.

U allen heeft iets met het spoor. Sommigen stellen zich op als fotograaf of reiziger, en een aantal uwer is spoormens of zou het graag worden. Als die laatste groepen meer naar het gebruik van spoor-vaktermen neigen dan het algemeen publiek dan hoeft dat hier toch niet bezwaarlijk te zijn?
We hebben ons een tijdje geleden met spoorgalgje toch goed kunnen vermaken?

Ik begrijp en respecteer de meeste argumenten en gevoelens. We kunnen genoeg zaken vinden om elkaar mee om de oren te slaan. Maar we zijn hier toch voor wat ons bindt!

[Bordensteker]

edit: quote weggehaald. Ik constateer dat ik abusievelijk mijn voorgaande post heb zitten quoten ...

[pietje]

Iedereen is hierover blijkbaar uitgepraat dus tijd voor een samenvatting.

Het woord wagon is dus blijkbaar een correct woord, zowel voor passagiers- als goederenwagons.
Het woord rijtuig is minder bekend bij het grote publiek, maar geeft wel direct weer dat het om passagiers gaat.

Nu gaat dus niemand nog zeggen dat wagon verkeerd is wanneer iemand dit gebruikt als aanduiding voor een passagiersrijtuig.

[Steve]

Ik trek niets in het belachelijke. Maar de Nederlandse Taalunie als autoriteit aanhalen als het om het woord wagon haalt, en tegelijkertijd - zie sommige bijdragen - geen of nauwelijks leestekens gebruiken is niet echt consequent. Die Nederlandse Taalunie heeft nl. een stevige vinger in de pap van de Nederlandse spelling, en is voor een correct gebruik van leestekens. En ik kan het weten, want ik lees al dertig jaar hun maandbald "Onze Taal".

Het is intussen een beetje mosterd na de maaltijd, maar mijn mond valt open bij deze laatste uitspraak, door iemand met jouw kennis van zaken nota bene.

Het genootschap Onze Taal en het gelijknamige tijdschrift hebben hoegenaamd niets te maken met de officiële instantie die de Nederlandse Taalunie is. Een notoir voorbeeld daarvan is trouwens de witte spelling, de alternatieve spelling die als protest tegen de officiële nieuwe spelling van de Nederlandse Taalunie ingevoerd is en waar Onze Taal de grootste voortrekker van is.

[overweg13]

Ik kan je alleen maar nederig gelijk geven.